La giustificazione e la salvezza in Rm 1,16-17

Abstract

Artykuł ten kontynuuje refleksję zamieszczoną w poprzednim numerze Polonia Sacra i zawiera szczegółową egzegezę Rz 1,16-17. Wiersze te stanowią zapowiedź tematu całego listu i należą do najważniejszych tekstów dotyczących problemu usprawiedliwienia i zbawienia w Corpus Paulinum. Pojęcie usprawiedliwienia oddane jest tutaj przy pomocy nabrzmiałego treścią wyrażenia dikaiosynë theoû (sprawiedliwość Boża), które oznacza jednocześnie cechę Boga, Jego dzieło usprawiedliwienia oraz jakość człowieka usprawiedliwionego, a także przy pomocy przymiotnika dikaios (sprawiedliwy), który określa człowieka usprawiedliwionego. Ideę zbawienia wyraża natomiast rzeczownik sôtêria (zbawienie). Punktami wspólnymi usprawiedliwienia i zbawienia według tego tekstu są ewangelia, wiara i ta sama perspektywa zbawcza. Usprawiedliwienie nie wiąże się bowiem wcale z sądem i potępieniem, lecz jest dziełem Bożego miłosierdzia na korzyść niesprawiedliwego człowieka i polega na uczynieniu go sprawiedliwym. Ewangelia jest narzędziem Bożej mocy, poprzez które Bóg objawia swoje dzieło, to znaczy pozwala je poznać i doświadczyć jego skutków. Wiara z kolei jest niezbędnym warunkiem, aby usprawiedliwienie i zbawienie stały się udziałem człowieka. Oprócz punktów wspólnych pojęcia te wykazują też pewne różnice. Zbawienie jest ostatecznym celem Bożej mocy, która działa w obecnym czasie. Rzeczywistość zbawienia jest więc już obecna w pewnej mierze, ale jej ostateczne spełnienie pozostaje wciąż przedmiotem nadziei. Będzie to miało miejsce w czasach eschatologicznych, kiedy człowiek wyzwolony od wszystkich ograniczeń będzie uczestniczył w pełni życia i chwały Bożej. Usprawiedliwienie nie ma tak szerokiego zasięgu. Celem tego działania Bożego jest uczynienie człowieka sprawiedliwym. Dokonało się to w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa, a człowiek uczestniczy w pełni już teraz w skutkach tego dzieła dzięki otwarciu się w wierze na ewangelię. Usprawiedliwienie jest zatem zrealizowanym aspektem zbawienia i podstawą ostatecznego zbawienia.