Teologia wobec wymogu pastoralności

Abstract

Pod adresem współczesnej teologii stawia się wiele postulatów. Najważniejszymi z nich są naukowość i pastoralność. Z jednej więc strony postuluje się, by teologia była staranna, systematyczna i uporządkowana pod względem naukowości. Chodzi w tym przypadku o jasne określenie jej natury i metody, które konstytuują każdą dziedzinę badawczą jako naukę, a potem konsekwentne kierowanie się wypracowaną metodą. Postulat uzupełniający dotyczy takiego naukowego uprawiania teologii, które pozwoli określić jej miejsce w stosunku do innych nauk. Z drugiej strony formułuje się postulat większej pastoralności teologii. Pojawia się on niemal powszechnie w kręgach związanych z formacją kapłańską. Jest to zrozumiałe, ponieważ studia teologii mają przygotować do pełnienia posługi duszpasterskiej. W kręgach świeckich studentów teologii mówi się raczej o „praktyczności” teologii, chociaż w gruncie rzeczy chodzi o to samo. W niniejszym artykule zostają omówione wspomniane tutaj postulaty na gruncie refleksji nad przedmiotem teologii, jej naturą i metodą, nad niektórymi treściami wykładu teologicznego oraz nad jakością duchową tego wykładu. Szczególna uwaga zostaje zwrócona na możliwości pastoralne teologii, ale formułowane w świetle wyraźnego przyjmowania kryterium jej naukowości.

Many postulates are put against the contemporary theology. The most important among them are learning of a high level and pastoral care. On the one hand, there is postulated that theology must be careful, systematic and organized in terms of scientific knowledge. It comes in this case to a clear determination of its nature and methods that constitute every field of research as a science, and then to a consequent sticking to the chosen methods. A supplementary postulate concerns such a scientific doing theology, which allows to specify its position compared to other sciences. On the other hand, a postulate is formulated that theology is supposed to have higher level of pastoral care. It is a postulate that appears almost commonly in circles associated with the formation of priests. This is understandable, since theological studies have to prepare for the pastoral care service. The circles of secular theology students speak rather about the “practicality” of theology, although it is in fact the same. The postulates mentioned above are discussed in this article on the basis of reflection on the subject of theology, its nature and method, also on some theological lecture contents and on the spiritual quality of this lecture. There is paid particular attention to possibilities of pastoral theology, but formulated under explicit scientific criterion.