Cztery pieśni do świętego Mikołaja pochodzące ze Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego (Pelplin, 1871) w aspekcie semantycznym oraz wybranych zagadnień muzycznych

Abstract

W niniejszym artykule autor przybliża cztery pieśni do świętego Mikołaja, pochodzące z opublikowanego w 1871 roku w Pelplinie Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego. Pieśni nie posiadają tytułów. Ich incipity są następujące: pieśń I Niech będzie Bóg nasz pochwalony w świętym Mikołaju, pieśń II Krzyknijmy wszyscy, zgodnemi głosami, pieśń III Mikołaj Biskup przebłogosławiony, pieśń IV Kochany Bogu święty Mikołaju. Warstwa semantyczna pieśni wyrasta z nurtu tzw. religijności potrydenckiej, która wyrażała się między innymi w postrzeganiu istniejącego zła, choroby czy innego nieszczęścia jako kary Bożej za grzechy ludzi. Z drugiej jednak strony ukazuje postawę, która świadczy o tym, że to właśnie Bóg może dokonać cudownej interwencji, dlatego człowiek wzywa orędownictwa świętego. Z kolei w warstwie muzycznej pieśni posiadają prostą budowę i nieskomplikowaną linię melodyczną. Te przymioty niewątpliwie pomagały w modlitwie do ulubionego świętego.

In this article, the author describes four hymns to Saint Nicholas originating from the collection Catholic Devotional Hymns for Church and Home Use, published in 1871 in Pelplin. The hymns are untitled. Their incipits are as follows: hymn I Let our God Be Praised in Saint Nicholas, hymn II Let us All Shout with One Voice, hymn III Saint Nicholas the Blessed Bishop, hymn IV Beloved God and Saint Nicholas. The semantic layer of the hymn grows out of the trend of so-called post-Tridentine devotion, which was expressed, i.a., in the perception that evil, illness or other misfortune was God’s punishment for people’s sins. On the other hand, it shows an attitude that illustrates that God can make a wonderful intervention, and for that reason the human calls on the intercession of the saint. In the musical layer, in turn, the hymns have a simple structure and an uncomplicated melodic line. These qualities undoubtedly helped in the prayer to the beloved saint.