Teoria „prawdy realnej” w filozofii Xaviera Zubiriego

Abstract

Refleksja Xaviera Zubiriego (1898-1983), hiszpańskiego filozofa, na temat prawdy realnej jest ciekawą propozycją epistemologiczną na temat obecności i sposobu percepcji prawdy w rzeczywistości i jej ujmowania przez intelekt w akcie poznawczym. Zdaniem Zubiriego prawda nie jest tylko zgodnością intelektu z rzeczą. W pierwszym ujęciu rzeczy rzeczywistość narzuca się „intelekcji” (intelleción) z pewną siłą. Dokonuje się to w procesie „ratyfikacji”, która jednak nie ma charakteru reduplikacji rzeczy. Jest to raczej autoafirmacja bądź też autoinstalacja tego, co rzeczywiste w intelekcie. Prawda nie jest reprezentowaniem [representación], tylko jest autentyczną prezentacją rzeczy taką, jaką jest. Zdaniem myśliciela prawda realna (la verdad real) ma człowieka w swoich rękach, gdyż obejmuje swoją „energią” cały podmiot poznający. Oznacza to tyle, że „la verdad real” jest pierwszym, niezależnym od aktywności intelektualnej, doświadczaniem prawdy przez człowieka; jej ujęciem pierwotnym i spontanicznym.

The reflection of Xavier Zubiri (1898-1983), a Spanish philosopher, on the subject of real truth is an interesting epistemological proposal about the presence and perception of truth in reality and its apprehension by the intellect in the cognitive act. According to Zubiri, truth is not merely the consistency of the intellect with the thing. In the first view of the thing, reality imposes itself on the “intellection” (intelleción) with a certain force. This is done in the process of “ratification”, which, however, is not a reduplication of the thing. Rather than that, it is a selfaffirmation or self-installation of what is real in the intellect. The truth is not a representation [representación], but it is the authentic presentation of the things as it is. According to the Spanish philosopher, the real truth (la verdad real) has man in its hands, since it embraces the entire cognizing subject with its “energy”. This means that “la verdad real” is the first experience of truth by man, independent of intellectual activity; its primary and spontaneous apprehension.