Jedność Kościoła w teologicznej twórczości ks. Stanisława Nagiego SCJ

Abstract

The topic of Church unity is one of the most important issues in both ecclesiology and ecumenical theology. The aim of the article is to show, using a diachronic and comparative method, how the concept of Church unity evolved and developed in the theological work of Stanisław Nagy, S.C.J., later a Cardinal. The first paragraph presents the Nagy’s views on Church unity from his apologetic period, which lasted some years after the end of the Vatican Council. The second paragraph presents a new approach to Church unity in Nagy’s thought, which emerged in connection with the ecclesiology of the Second Vatican Council and the inclusion of the Catholic Church into the ecumenical movement. This novelty was expressed in finding common ground between Catholic and Protestant ecclesiology in the recognition of the invisible and visible dimensions of the Church and in clarifying the possibility of a positive assessment of the ecumenical movement in the conciliar documents by applying the distinction between “Christian unity” and “Church unity” present in the decree on ecumenism Unitatis Redintegratio. The ecclesiology of the Church unity present in the writings of Stanisław Nagy, S.C.J., later a Cardinal, is a part of the current of the “hermeneutics of continuity” of which Joseph Ratzinger/Benedict XVI wrote, pointing to the permanence of the identity of the Church.

Temat jedności Kościoła należy do najważniejszych kwestii zarówno w eklezjologii, jak i teologii ekumenicznej. Celem artykułu jest ukazanie, przy zastosowaniu metody diachronicznej i porównawczej, w jaki sposób ewoluowało i rozwijało się pojęcie jedności Kościoła w twórczości teologicznej ks. Stanisława Nagiego SCJ, późniejszego kardynała. W pierwszym paragrafie zostały ukazane jego poglądy na jedność Kościoła z apologetycznego okresu jego twórczości, który trwał jeszcze kilka lat po zakończeniu Soboru Watykańskiego II. Paragraf drugi prezentuje nowe ujęcie jedności Kościoła w myśli ks. S. Nagiego, które pojawiło się w związku z eklezjologią Soboru Watykańskiego II i włączeniem się Kościoła katolickiego do ruchu ekumenicznego. Nowość ta wyrażała się w odnajdywaniu wspólnej płaszczyzny eklezjologii katolickiej i protestanckiej w postaci uznawania niewidzialnego i widzialnego wymiaru Kościoła oraz w wyjaśnieniu możliwości pozytywnej oceny ruchu ekumenicznego w dokumentach soborowych poprzez zastosowanie rozróżnienia na „jedność chrześcijan” i „jedność Kościoła” obecnego w dekrecie o ekumenizmie Unitatis redintegratio. Eklezjologia jedności Kościoła obecna w pismach ks. Stanisława Nagiego SCJ, późniejszego kardynała, wpisuje się w nurt „hermeneutyki ciągłości”, o której pisał Joseph Ratzinger/Benedykt XVI, wskazując na trwałość tożsamości Kościoła.