Echa represji wobec klasztorów w Królestwie Polskim na łamach krakowskiego „Czasu” po upadku powstania styczniowego

Abstract

The journal Czas (Time), a newspaper of Galician conservatives published in Krakow beginning in 1948, covered events in the Kingdom of Poland related to the January Uprising and repressions of the tsarist government against Poles after its collapse. One of the journal’s main themes was repression of the Catholic Church, especially male and female religious orders. It described all forms of harassment of monastic peoples by the Russians: petty mailce, issuance of regulations impeding the normal functions of monasteries, moral torment, torture, execution, exile to Siberia, confiscation of monastic property, and finally, liquidation of most male and female monasteries. When reporting cases of repression, the journal also presented the reactions of Western powers and the papacy to the anti-Polish and anti-church policy of the tsarist regime, as well as ineffective diplomatic attempts to counter such repressions. For a long time, readers were deluded by the hope of intervention from the Western powers on behalf of the oppressed Polish nation in defense of both national ideas and the Catholic religion. Unfortunately, this hope, which was bitterly reported by Czas, turned out to be in vain.

Ukazujący się w Krakowie od 1848 roku dziennik Czas, organ prasowy galicyjskich konserwatystów, na bieżąco informował czytelników o wydarzeniach w Królestwie Polskim związanych z powstaniem styczniowym i represjami rządu carskiego wobec Polaków po jego upadku. Jednym z głównych tematów były represje dotykające Kościół katolicki, a zwłaszcza męskie i żeńskie zakony. Czas opisywał wszelkie przejawy nękania osób zakonnych ze strony Rosjan: drobne złośliwości, wydawanie przepisów utrudniających normalne funkcjonowanie klasztorów, dręczenie moralne, stosowanie tortur, wykonywanie egzekucji i zsyłanie zakonników na Syberię, konfiskaty klasztornych majątków, a wreszcie likwidację większości klasztorów męskich i żeńskich. Przy okazji relacjonowania przypadków represji dziennik przedstawiał też reakcje zachodnich mocarstw i papiestwa na antypolską i antykościelną politykę caratu oraz nieskuteczne dyplomatyczne próby przeciwdziałania im. Długo łudzono czytelników nadzieją na zbrojną interwencję zachodnich mocarstw na rzecz uciemiężonego narodu polskiego, łącząc obronę idei narodowych z obroną religii katolickiej. Niestety nadzieje te, o czym Czas donosił z goryczą, okazały się płonne.