Mistagogiczny charakter odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych

Abstract

The postconciliar turn towards baptismal spirituality is visible in appreciation of the renewal ritual of baptismal promises. In the early centuries of Christianity the very presence of catechumens during the first part of Sunday liturgy and the rite of sending them away reminded the congregation of the central role of the baptismal covenant in the life of Christians. The old division into the Mass of Catechumens and Mass of the Faithful was a reflection of that. Today the Church makes a reference to Baptism in the Sunday aspersion. In the liturgical year cycle the period of paschal preparation (Lent) creates a parallel formation path for catechumens and the Christian faithful who accompany them. During the Easter Vigil, which constitutes the pivotal point of the liturgical year and the principal time for catechumens to get baptised, the whole Church renews baptismal promises. Parents and godparents renew them when children are baptised, while the youth do during Confirmation. Also the administration of Viaticum should be preceded by a renewal of the profession of faith. The renewal of baptismal promises is envisaged by a ritual celebrated during major exorcisms. The typical editions of postconciliar liturgical books provide the text of questions and suggest answers in the singular form, which implies a personalistic dimension of the renewal. It is an element of the permanent mystagogy of the Sacrament of Baptism.

Posoborowy zwrot ku duchowości chrzcielnej wyraża się między innymi w dowartościowaniu w różnych okolicznościach obrzędu odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych. W pierwszych wiekach sama obecność katechumenów podczas pierwszej części liturgii niedzielnej oraz ryt ich odesłania przypominały o centralnej roli przymierza chrztu w życiu chrześcijanina. Nawiązywał do tego dawny podział na mszę katechumenów i mszę wiernych. Dziś Kościół nawiązuje do chrztu w niedzielnej aspersji. W cyklu roku liturgicznego okres przygotowania paschalnego (Wielkiego Postu) stwarza paralelną ścieżkę formacji katechumenów i towarzyszących im wiernych Kościoła. Podczas Wigilii Paschalnej, stanowiącej centrum roku liturgicznego i podstawowy termin chrztu katechumenów, cały Kościół odnawia przyrzeczenia chrzcielne. Rodzice i chrzestni odnawiają je także przy chrzcie dzieci, a młodzież – przy przyjmowaniu bierzmowania. Także udzielanie Wiatyku powinno być poprzedzone odnowieniem wyznania wiary. Odnowienie przyrzeczeń chrztu świętego przewiduje rytuał podczas sprawowania ezgorcyzmów większych. Typiczne wydania posoborowych ksiąg liturgicznych podają tekst zadawanych pytań i sugerując odpowiedzi w singularis wskazują na personalistyczny wymiar odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych. Odnawianie przyrzeczeń chrzcielnych stanowi element permanentnej mistagogii sakramentu chrztu.