Łacińskie rękopisy liturgiczne zachowane jako palimpsesty. Katalog

Abstract

Palimpsest to rękopis spisany na używanym już wcześniej materiale piśmienniczym, z którego usunięto poprzedni tekst, możliwy wszakże do odczytania dzięki zastosowaniu promieni ultrafioletowych, kamer cyfrowych i supernowoczesnych technik przetwarzania. Palimpsesty liturgiczne przetrwały najczęściej w postaci większych lub mniejszych fragmentów dawnych ksiąg liturgicznych, które uległy rozszyciu, rozproszeniu i przycięciu do nowego formatu. Stanowią one cenne źródła wiedzy dla badań w zakresie historii kultu, zwłaszcza historii dawnej liturgii galijskiej, celtyckiej i mozarabskiej. Zamieszczony wykaz palimpsestów liturgicznych uwzględnia miejsce przechowania, sygnaturę kodeksu, folie z tekstem pierwotnym (scriptura inferior), ewentualnie ich obecne rozmiary, typ księgi liturgicznej, czas i ustalone lub prawdopodobne miejsce jej powstania oraz bibliografię z podaniem wydania, jeśli istnieje.A palimpsest is a manuscript written on previously used writing material, from which the previous text has been erased, but it is legible thanks to the use of ultraviolet rays, digital cameras and new processing techniques. The liturgical palimpsests have survived most often in the form of larger or smaller fragments of old liturgical books, which have been dissected, dispersed and trimmed to a new format. They are valuable sources of knowledge for research in the field of worship history, especially the history of the ancient Gallic, Celtic and Mozarabic liturgies. The list of liturgical palimpsests provided in this catalogue includes the place of storage, the reference number of the codex, foglia with the original text (scriptura inferior), their current sizes, type of the liturgical book, time and the determined or probable place of its creation, and a bibliography with the publication (if any).