Liturgia domowa i pandemia Covid-19. Implikacje dla eklezjogenezy

Abstract

The family is named in official Church documents as the domestic church where the domestic liturgy is celebrated – the action of the family in union with the universal Church. The source for domestic liturgy is the common priesthood of all baptized, strengthened by the sacrament of marriage, where the spouses perform the priestly function for their children. In March 2020, at the beginning of the SARS-CoV-2 virus pandemic, when the possibility of the faithful’s participation in masses and services was significantly limited, Polish bishops encouraged the renewal of the liturgy celebrated in the family. Thanks to this, the faithful had the opportunity to experience the mysteries of faith and the liturgical year. In this study, the author deals with the issue of the ecclesiogenetic role of the domestic liturgy. To fully understand the subject, he first presents the nature and role of the liturgy and its relationship to the Church. The author then refers to the texts of the New Testament (mainly the Acts of the Apostles and Paul’s Letters), the patrology of St. John Chrysostom, and the contemporary teachings of the Church (documents of the Second Vatican Council and John Paul II). The author also presents the terms of domestic church and domestic liturgy. On this basis, the author puts forward the thesis that in the first period of the coronavirus pandemic, the home liturgy played an important role in the process of ecclesiogenesis. He presents the proposals of the Easter domestic liturgy that appeared at that time and was prepared by the pastors, as well as the first theological reflections and explanations. In conclusion, the author formulates pastoral conclusions and postulates to maintain care for the home liturgy in Christian families.

Rodzina zostaje nazwana w oficjalnych dokumentach Kościoła jako domowy Kościół. Jest on miejscem sprawowania liturgii domowej, która jest działaniem rodziny w jedności z Kościołem powszechnym. Źródłem dla liturgii domowej jest kapłaństwo wspólne wszystkich ochrzczonych, umocnione sakramentem małżeństwa, gdzie rodzice-małżonkowie wypełniają funkcję kapłańską wobec swoich dzieci. W marcu 2020 roku na początku pandemii wirusa SARS-CoV-2, gdy znacząco ograniczono możliwość uczestnictwa wiernych w Mszach świętych i nabożeństwach, polscy biskupi zachęcali do odnowy liturgii sprawowanej w rodzinie. Dzięki temu wierni mieli możliwość przeżywać tajemnice wiary i roku liturgicznego. W niniejszym opracowaniu podjęto zagadnienie eklezjogenetycznej roli liturgii domowej. Dla pełnego zrozumienia tematu przedstawiono najpierw naturę i rolę liturgii oraz jej odniesienie do Kościoła. Następnie, nawiązując do tekstów Nowego Testamentu (głównie Dziejów Apostolskich i Listów Pawłowych) i tekstów patrystycznych (uwzględniając wkład św. Jana Chryzostoma) oraz do współczesnego nauczania Kościoła (dokumentów Soboru Watykańskiego II i Jana Pawła II), omówiono terminy „domowy Kościół” oraz „liturgia domowa”. Na tej podstawie postawiono tezę, że w pierwszym okresie pandemii koronawirusa liturgia domowa odegrała istotną rolę w procesie eklezjogenezy. W artykule przedstawiono także pojawiające się wówczas propozycje wielkanocnej liturgii domowej przygotowane przez duszpasterzy oraz pierwsze refleksje i wyjaśnienia teologiczne. W podsumowaniu sformułowano wnioski pastoralne oraz wskazano na potrzebę podtrzymania troski o liturgię domową w rodzinach chrześcijańskich.