Między odwróceniem duszy a poznaniem mistycznym. Interpretacje początku i końca filozofii w dialogach Platona

Abstract

W niniejszym artykule zwracam uwagę na kwestię platońskiego rozumienia filozofii. Rozpoczynam od pytania, kim jest miłośnik mądrości, jaką rolę wyznaczył mu Platon i jaki jest warunek bycia filozofem. Innymi słowy: analizuję to, co czyni filozofa filozofem i co stanowi o jego istocie. W tym kontekście wskazuję na dwa charakterystyczne dla platońskiego pojmowania filozofii „momenty”, to jest „początek” i „koniec” filozofii. Zwracam uwagę na to, że w fabule platońskiej alegorii jaskini obecne jest pewne wydarzenie, które badacze sytuują w obu wzmiankowanych miejscach – to jest zarazem u początku filozoficznej drogi, jak i u jej kresu. Chodzi o motyw nawrócenia-odwrócenia duszy (gr. periagoge). Wskażę na to, że periagoge faktycznie stanowi o istocie miłośnika mądrości, ale zdecydowanie wykracza ono tak poza początek, jak i koniec filozofii.