Szlaban

Abstract

Dramat „Szaja Ajzensztok” wpisuje się w żywą także i dziś dyskusję o historii Polaków i Żydów, wzajemnych relacjach, uprzedzeniach. Historia nowotarskiego Żyda, który marzy o modlitwie przy Ścianie Płaczu, wpisana w kontekst historyczny Galicji okresu międzywojennego, to zbiór bardzo wnikliwych refleksji na temat wzajemnych odniesień, stosunku Polaków do Żydów, granicy inności, która mimo wielowiekowego współistnienia do końca nie została przekroczona. Motywem, który organizuje tekst, jest szlaban, przy którym znaczną część swojego życia spędza bohater opowieści. Szlaban staje się symbolem oddzielenia, upokorzenia, bezradności. Tragizm sytuacji polega na tym, że każda próba jego przekroczenia kończy się porażką. Mimo inności oba narody łączy tragizm historii. Wspólna jest wiara w to, że tylko dobro może ocalić człowieczeństwo, na nim możliwe jest pojednanie.

The drama “Szaja Ajzensztok” is a work which adds to a discussion about the history of Poles and Jews, about mutual relations and prejudices. The story of a Jew living in Nowy Targ who dreams of praying by the Wailing Wall, in the historic context of interwar Galicia, contains a lot of deep reflections on the mutual relations, Poles' attitude towards Jews, the border of distinctness, which has not been fully crossed despite the multi-century co-existence of the two nations. The motif that organizes the text is a gate where the main character spends a lot of time. The gate is a symbol of separation, humiliation and helplessness. The tragic thing is that every attempt to cross it results in a failure. Although the two nations are different, what they have in common is their tragic past and the faith that only good can save humanity, and it can be the only way to reconciliation.