Hejt i symbole religijne. Obrażanie przez prowokację jako nowy problem społeczny

Abstract

Celem artykułu jest zbadanie dyskursu medialnego związanego z nowymi formami prezentacji symboli religijnych i ze społeczną reakcją na to zjawisko. Symbole religijne są wykorzystywane przez środowiska zainteresowane zaznaczeniem swojej obecności w społeczeństwie. Jednym z pytań badawczych jest pytanie o to, czy przykłady happeningów, uznawanych przez grupy katolików za skandaliczne i obraźliwe, mogą być dowodem na nową formę „mowy nienawiści” w sferze publicznej. Miałaby ona ewoluować ze sfery językowej w sferę wizualnych znaczeń i odgrywać ważną rolę w „wojnie kulturowej” na światopoglądy i wartości w naszym społeczeństwie. Diagnoza zjawiska związanego z happeningami odbieranymi jako „prowokacje” prowadzi do przekonania, że mamy do czynienia z nowym problemem społecznym. Angażuje on osoby związane z Kościołem katolickim, policję, sąd i prokuraturę, ponieważ autorzy inicjatyw są oskarżani o obrażanie uczuć religijnych, co zgodnie z art. 196 Kodeksu karnego jest w Polsce przestępstwem.

The main purpose of this article is to analyse the medial discourse connected with new ways of presenting religious symbols and social reactions to this. Religious symbols are used by communities that want to stand out in society. The research questions consider whether these events, treated by Catholics as scandalous and offensive, could be examples of a new form of hate speech in the Polish public sphere. If so, this would involve an evolution from the language sphere to the visual sphere and, therefore, would be a crucial shift in a cultural war in our society. The diagnosis of phenomena related to events perceived as “provocations” indicates that we are dealing with a new social problem. This problem involves people associated with the Catholic Church, the police, the court, and the prosecutor’s office because the authors of initiatives are accused of offending religious feelings, which, according to Art. 196 of the Criminal Code is a crime in Poland.