Hat die Theologie einen Platz im Haus der Wissenschaften?

Abstract

Co zaszło, że wobec teologii, która była kolebką uniwersytetów, wysuwane są zastrzeżenia, a niekiedy i odchodzi się od niej? Wątpliwości zgłasza ponowoczesna społeczność z liberalno-demokratycznym państwem, Kościół zaś – w pewnej defensywie – obawia się sekularystycznych wpływów na teologię. Autor rozważa, jak to wpływ arystotelizmu poszerza stopniowo rozumienie nauki oraz jej metod. Nowożytność odstępuje już od pierwotnego naukotwórczego pytania o pochodzenie, istotę i cel, redukując pytanie o „co” Szkoły ograniczają naukę do empirycznej sprawdzalności, zatrzymując się na głównym dochodzeniu: „jak to się robi?” Ograniczają się do konstruowania narzędzi, co jako przeważająca technologia ma nie tyle tłumaczyć, co przekształcać rzeczywistość. Mnożąc poznawane detale, gubią w przeroście wielości dyscyplin szczegółowych ich całościowe powiązanie, a właściwie zasadniczy sens. Lekceważące niezrozumienie teologii eksponuje pragmatyzm i gospodarczy zysk. Dopiero powrót do myślenia mądrościowego oraz udostępnienie przez teologię metodycznej refleksji nad tajemnicą Objawienia zdoła przywrócić w sposób rozumny całościowy horyzont nauki oraz ustrzec wiedzę przed groźbą antyhumanistycznych nadużyć.