Oddział kosynierów z Bieździedzy – powstanie i działalność

Abstract

Powstanie kościuszkowskie z 1794 r. było niezwykle ważnym wydarzeniem w historii Polski. Pamięć o nim, jak i o samym Tadeuszu Kościuszce wlewała w serca Polaków nadzieję na odzyskanie niepodległości. Wzrost świadomości narodowej wśród warstwy chłopskiej w Galicji, połączony z pracą społeczną (w tym także patriotyczną) księży pośród nich, owocował tworzeniem wielu formacji mających na celu podtrzymywanie ducha patriotyzmu. Oddział Kosynierów w Bieździedzy doskonale wpisuje się w ten nurt łączący w sobie idee Młodej Polski z zachętami płynącymi m.in. od bpa Józefa Sebastiana Pelczara. Wiele trudności sprawia dokładne zrekonstruowanie dziejów omawianego oddziału, czego przyczyną są nieliczne źródła pisane. Nieoceniona w takim przypadku pozostaje pamięć ludzi jak i przekazywana tradycja. Niniejszy artykuł przybliża historię powstania bieździedzkiego oddziału Kosynierów i jego losy; omawia umundurowanie i uzbrojenie oraz zaznacza, jaką dziś pełnią funkcję ci, którzy do niego należą.

The Kościuszko Uprising of 1794 was extremely important in the history of Poland. The memory of it, as well as Tadeusz Kościuszko, poured into the hearts of the Poles the hope of regaining independence. The increase of national consciousness among the peasantry in Galicia combined with the social work (including patriotic one) of priests among them resulted in the creation of many formations aimed at maintaining the spirit of patriotism. Kosynierzy unit in Bieździedza perfectly fits into this trend combining the ideas of the Young Poland with the incentives flowing from Bishop Józef Sebastian Pelczar. Many difficulties are caused by the exact reconstruction of the history of the discussed unit, because of very few written sources. The memories of people as well as the tradition passed on are invaluable in this case. This article presents the history of the beginning of the Kosynierzy unit and its fate. The work also describes uniforms and armaments and indicates what role those who belong to him play today.