Pojednana różnorodność – koncepcja pokojowej koegzystencji na przykładzie Górnego Śląska w myśli abp. Alfonsa Nossola

Abstract

Pluralizm współczesnych społeczeństw w zglobalizowanym świecie nieodłącznie wiąże się z napięciami, konfliktem interesów i rozbieżnymi poglądami dotyczącymi postrzegania świata i praktycznych zachowań ludzi. W kontekście złożoności relacji międzyludzkich oraz różnorodności wyrażającej się na płaszczyźnie politycznej, kulturowej, religijnej, społecznej i światopoglądowej, rodzi się pytanie o możliwość pokojowej koegzystencji ludzi i grup społecznych. Odpowiedzią na to pytanie jest idea pojednanej różnorodności, która zrodziła się w konkretnym kontekście historycznym na Górnym Śląsku, a jej wypracowania, rozwinięcia i zastosowania do złożonych problemów społeczno-kulturowo-religijnych dokonał abp Alfons Nossol, biskup diecezji opolskiej. Niniejszy tekst na początku przedstawia złożoność problemów w relacjach międzyludzkich na różnych płaszczyznach na Górnym Śląsku. Następnie prezentuje istotę, podstawy i główne elementy pojednanej różnorodności w myśli abp. A. Nossola. Na końcu artykuł ukazuje aktualność i uniwersalny charakter idei, która także w innych kontekstach i społeczeństwach umożliwia pokojową koegzystencję. Idea pojednanej różnorodności ma charakter teologiczny, ale znalazła skuteczne zastosowanie w konkretnym środowisku regionalnym Górnego Śląska, co potwierdza możliwości wpływu idei teologicznych na konkretne, złożone problemy życia.

The pluralism of modern societies in a globalised world is connected inseparably with tension, conflict of interest, and divergent opinions concerning the worldview and practical human behaviour. In the context of the complexity of human relations and the diversity of political, cultural, religious, social and worldview levels there lies the question about the possibility of the peaceful coexistence between people and social groups. An answer to this question is the idea of reconciled diversity which is delivered in a concrete and an historical context in Upper Silesia, and is elaborated, developed and applied to the complex social, cultural and religious problems explored by Abp Alfons Nossol, bishop of the Diocese of Opole. The present paper begins with a depiction of the complexity of the problems in human relations on various levels within Upper Silesia. Then the essence, foundations and main elements of the reconciled diversity is presented in the thought of Abp Alfons Nossol. At the end the article shows the actuality and universal character of idea, which in others contexts and societies makes peaceful coexistence possible. The idea of reconciled diversity has a theological character, but was effectively practiced in the actual regional background of Upper Silesia and confirmed the possibility of dense theological ideas based on the concrete complex problems of life.