Die Satisfaktionstheorie Anselms von Canterbury in der nachkonziliaren polnischen theologischen Literatur

Abstract

Nieliczne cząstkowe opracowania w podanym zakresie literatury teologicznej są – zwłaszcza w podręcznikach – świadectwem przewagi refleksji tomistycznej, gdzie Anzelmowa nauka traktowana była raczej jako przedpole dla myśli Tomasza. W kilku nowszych opracowaniach polskich, paralelnie do swoistego renesansu soteriologii Anzelma w teologii zachodnioeuropejskiej, przedstawia się tę myśl w jej samodzielnym wymiarze, wyzwala z narosłych nieporozumień i wskazuje na jej aktualność. Opracowania te oparte są w znakomitej większości na rozpoznaniach już dokonanych przez teologów zachodnioeuropejskich. Przede wszystkim można tu znaleźć argumentację przeciwko znanemu zarzutowi o „jurydyczne zawężenie”, a za włączeniem kategorii personalnych w interpretację nauki Anzelma. Szczególnie godna uwagi na gruncie polskim wydaje się refleksja W. Hryniewicza, który – przywiązany do tradycji wschodniej – dostrzega u Anzelma nie tylko typowy „łaciński” sposób myślenia, ale i elementy nauki ojców greckich.