Jezus Oblubieniec. Metafora małżeńska w Ewangelii Janowej

Abstract

Opis Boga YHWH w Starym Testamencie oraz Jezusa w Nowym Testamencie jako Oblubieńca jest niezwykle śmiałym antropomorfizmem. Trudno sobie bowiem wyobrazić bardziej odważną myśl niż porównanie relacji Boga do człowieka poprzez pryzmat ludzkiego małżeństwa, które w tradycji biblijnej widziane jest jako ścisłe zjednoczenie, prowadzące do „stania się jednym ciałem” (Rdz 2,24). Antropomorfizm ten spotykamy na wielu kartach ST i NT. Jednak na kartach Ewangelii Janowej porównanie Jezusa do małżonka, oblubieńca, pana młodego jest jednym z najbardziej fundamentalnych kluczy otwierających najgłębszy sens tożsamości Chrystusa.W pierwszej części swego dzieła Ewangelista Jan opisuje i definiuje oblubienicę. Jest to postać kolektywna, gdyż jest nią matka Jezusa, Jego uczniowie, Żydzi w Jerozolimie z Nikodemem na czele, Samarytanie z anonimową Samarytanką, w końcu urzędnik królewski z Kafarnaum. Oblubienicą są zatem wszyscy wierzący w Jezusa, poczynając od Jego matki, a kończąc na schizmatykach, heretykach i nieczystych rytualnie poganach.W drugiej części Ewangelii, odpowiadającej drugiemu rozdziałowi książki ks. Kubisia, opisany jest moment zaślubin pomiędzy Jezusem a Jego oblubienicą. Jest to godzina śmierci, wywyższenia na krzyżu, kiedy Jezus przekazuje swej oblubienicy, stojącej pod krzyżem, swój ślubny dar: Ducha Świętego. Z tej racji spotkanie zmartwychwstałego Jezusa z Marią Magdaleną ujęte jest w konwencji spotkania Salomona ze swą ukochaną w Pnp 3. Rozdział trzeci książki przedstawia szczegółową egzegezę tekstu, który explicite identyfikuje Jezusa jako oblubieńca, a Jana Chrzciciela jako drużbę, przyjaciela Oblubieńca: „Ten, kto ma oblubienicę, jest oblubieńcem; a przyjaciel oblubieńca, który stoi i słucha go, doznaje najwyższej radości na głos oblubieńca. Ta zaś moja radość doszła do szczytu” (3,29). Autor monografii wyjaśnia rolę drużby (przyjaciela Oblubieńca) w starożytnych obyczajach weselnych oraz szuka powodów “najwyższej radości”, zarówno w starożytnej kulturze izraelskiej, jak i w analizie intertekstualnej (wskazując na paralele z wieloma tekstami z Pnp i Jr).