Stosunki chrześcijańsko-żydowskie w świetle twórczości Adama Zielińskiego

Abstract

Adam Zieliński (1929-2010) wychowywał się przed II wojną światową w Stryju, mieście w południowej Polsce. Szczęśliwe dzieciństwo w inteligenckiej rodzinie żydowskiej zamieniło się w traumatyczne doświadczenie związane z niemieckim terrorem. Po wojnie wyjeżdża do Krakowa, kończy studia, żeni się i rozpoczyna pracę w radiu. Zmiana sytuacji politycznej wpłynęła na decyzję o emigracji do Wiednia, gdzie odniósł sukces gospodarczy i literacki. W swej twórczości prezentuje galicyjskich Żydów, którzy stanowili paralelną, a zarazem bliską społeczność do Polaków i Ukraińców. W Wiedniu Żydzi i Polacy zmagają się z niechęcią Austriaków. Zieliński doświadcza tego w dwójnasób – jako Żyd i Polak w jednej osobie. Związane z tym problemy w interesujący sposób uwypukla w powieściach i opowiadaniach. W publicystyce stawia przed sobą inne zadanie – działać na rzecz pojednania między Polakami i Żydami, a co za tym idzie między chrześcijaństwem (katolicyzmem) i judaizmem. Jako literat Zieliński dobrze wywiązuje się z postawionego sobie zadania, publicystyka zaś, naznaczona przewrażliwieniem, prowadzi go do wypowiadania krzywdzących opinii, niesłużących zbliżeniu polsko-żydowskiemu.

Adam Zieliński (1929-2010) grew up before World War II in Stryj, a town in southern Poland. A happy childhood in a Jewish intellectual family turned into a traumatic experience related to German terror. After the war, he left for Cracow, finished his studies, got married and started working in the radio. The change in the political situation influenced the decision to emigrate to Vienna, where he achieved economic and literary success. In his literary work, he presents Galician Jews, who were a parallel and at the same time close community to Poles and Ukrainians. In Vienna, Jews and Poles struggle with the reluctance of the Austrians. Zieliński experiences this in two ways – as a Jew and a Pole in one person. He presents the related problems in an interesting way in his novels and short stories. In articles on social subjects, he sets himself another task – to work for reconciliation between Poles and Jews, and thus between Christianity (Catholicism) and Judaism. As an author of literary works, Zieliński fulfils his task well. Writing on social topics, marked by oversensitivity, leads him to express unfair opinions that do not serve the Polish-Jewish rapprochement.