Człowieczeństwo Boga w chrystologicznej interpretacji Karla Bartha

Abstract

The article shows the key aspects of the Christological approach to Karl Barth’s teaching about “the humanity of God”. The author argues that in the mirror of Jesus Christ’s humanity the humanity of God included in Jesus’s divine nature is revealed. It is in Jesus Christ that kenosis and gloria, humanum and divinum meet in an amazing way; and in the negotiating space which is constituted by His Person they explain each other, speaking more sonorously with their own voice. Hence the point of departure for a reflection on the problem that is posed here, is looking closely at the formal basis of Barth’s theology. Jesus Christ’s central place – with respect to the contents, form and method – is considered to be one of its most important attributes. The author of Die Kirchliche Dogmatik starts his argument by discussing Jesus Christ’s pre-existence with the help of the doctrine of “the gracious election” that is a modified conception of his earlier Trinitarian theology. It says that God “from the beginning” is directed to man, suggesting a pro-human character of God’s being and acting. In the light of Barth’s doctrine Jesus Christ, as the second Person of the Trinity, is not only the object of election”, but He is also the electing subject. As the One Who Wants to complete the Father’s salutary work, he is the justification and guarantee of our salvation. Barth categorically pronounces himself in favor of the Christological paradigm of the Revelation saying that around history and the dialogue, in which God and a man meet and are together – around a mutually made and kept relation – there is the most complete opening and exchange. It happens in the Person, since Jesus Christ is in the only and in the highest degree: a true God’s man (Gott des Menschen) and a true Divine Man (Mensch Gottes). The phrase about the “humanity of God” – is Emmanuel, to whom we pass from the Christological centre, taking into consideration the theological and anthropological consequences following this movement.

Artykuł ukazuje kluczowe aspekty chrystologicznego ujęcia nauki Karla Bartha na temat „człowieczeństwa Boga”. Autor dowodzi, iż w lustrze człowieczeństwa Jezusa Chrystusa objawia się włączone w Jego boskość człowieczeństwo Boga. To w Jezusie Chrystusie w zadziwiający sposób spotykają się kenosis i gloria, humanum i divinum, które w przestrzeni negocjacyjnej, jaką jest Jego Osoba, wzajemnie się wyjaśniają, przemawiając donośniej własnym głosem. Stąd punktem wyjścia do refleksji nad postawionym tematem jest przyjrzenie się formalnym podstawom uprawianej przez Bartha teologii. Centralne miejsce Jezusa Chrystusa – pod względem treści, formy i metody – uznawane jest za jeden z najważniejszych jej atrybutów. Swoją naukę o człowieczeństwie Boga, autor Die Kirchliche Dogmatik rozpoczyna od omówienia preegzystencji Jezusa Chrystusa za pomocą doktryny „łaskawego wyboru”, która stanowi zmodyfikowaną koncepcję jego wcześniejszej teologii trynitarnej. Mówi ona, że Bóg „od początku” jest ukierunkowany na człowieka, przypisując proludzki charakter Boskiego bycia i działania. W świetle barthiańskiej doktryny Jezus Chrystus, jako druga Osoba Trójcy, jest nie tylko „przedmiotem wyboru” (object of election), ale jest On także „wybierającym podmiotem” (the electing subject). Jako Pragnący wykonać zbawcze dzieło Ojca, stanowi uzasadnienie i gwarancję naszego zbawienia. Barth z całą stanowczością opowiada się za paradygmatem chrystologicznym Objawienia, stwierdzając, że wokół historii i dialogu, w którym Bóg i człowiek spotykają się razem i są ze sobą – wokół rzeczywistości obustronnie utrzymywanego i dokonanego związku – istnieje najpełniejsze otwarcie i wymiana. Dokonuje się ona w Osobie, ponieważ Jezus Chrystus jest w stopniu jedynym i najwyższym: prawdziwym Bogiem człowieka (Gott des Menschen) i prawdziwym Człowiekiem Bożym (Mensch Gottes). Wypowiedź o „człowieczeństwie Boga” – to Emmanuel, do którego zmierzamy z chrystologicznego centrum, mając na uwadze wypływajace z tego ruchu konsekwencje teologiczne i antropologiczne.