Wszechmocny Bóg i niewolna wola. Kluczowe motywy luterskiej teologii w interpretacji współczesnych badaczy jego spuścizny

Abstract

The article focuses on two topics of Martin Luther’s theology — his vision of God and the understanding of freedom of will. It does so through the prism of two contemporary interpretations of the Reformer’s theology prepared by Oswald Bayer and Hans-Martin Barth, reputable researchers of Martin Luther. Their analyses, which differ in their perspective and order, show the theology of Martin Luther as imbued with the radical vision of an almighty God and passive man who has no freedom of will regarding salvation. These reconstructions were inscribed in the diagnosis of key structures of Martin Luther’s theology by Albrecht Beutel: its rooting in the Christocentric interpretation of the Bible, its understanding in terms of the art of discrimination, and its basing on experience.

Artykuł skupia się na dwóch wątkach teologii Marcina Lutra – jego wizji Boga i pojmowaniu wolności woli. Czyni to przez pryzmat dwóch współczesnych interpretacji teologii Reformatora przygotowanych przez renomowanych luterologów – Oswalda Bayera i Hansa-Martina Bartha. Ich odmienne w swej perspektywie i uporządkowaniu analizy ukazują teologię Marcina Lutra jako przepojoną radykalną wizją Boga wszechmocnego i pasywnego człowieka, który nie posiada wolności woli w kwestii zbawienia. Te rekonstrukcje teologii wittenberczyka zostały wpisane w pochodzącą od Albrechta Beutela diagnozę kluczowych struktur teologii Marcina Lutra: jej zakorzenienie w chrystocentrycznej wykładni Pisma Świętego, jej pojmowanie w kategoriach sztuki rozróżniania oraz jej oparcie na doświadczeniu.