„Chociaż jesteś cesarzem, powinieneś bardziej być poddany Bogu”. Refleksje św. Ambrożego nad władzą cesarską w świetle wybranych mów i listów

Abstract

Artykuł przedstawia poglądy św. Ambrożego na temat władzy cesarskiej. Wprawdzie biskup Mediolanu nie stworzył całościowej koncepcji funkcjonowania cesarza w chrześcijańskim społeczeństwie Imperium Romanum, jednak analiza pozostawionych przez niego mów i listów pozwala odtworzyć jego najbardziej znaczące poglądy w tej kwestii. Ambroży podkreślał boskie pochodzenie władzy cesarskiej, będącej gwarantem porządku w ziemskiej społeczności. Idealny cesarz, zdaniem biskupa, powinien cechować się pobożnością, bojaźnią Bożą i pokorą oraz troszczyć się o pomyślność swoich poddanych. Wobec cesarza trwającego w wyznawaniu prawowiernej doktryny poddani mieli określone obowiązki. Powinni oni wspierać swojego władcę modlitwami i okazywać mu posłuszeństwo.

The aim of this paper is to present St. Ambrose's reflections upon imperial power. The bishop of Milan did not write any systematic work on that topic. Actually it is possible to discover his opinion on this question, since there is much concern about it in his letters and speeches. For Ambrose imperial power was the basis of social order. The source of the emperors special position in the society derives from God’s will. Piety, fidelity, care for the church and welfare of his subjects were the main features of a good ruler, who should be encouraged in his duty by prayers and the obedience of his subjects.