Zur Homonymie der Rede vom Gewissen

Abstract

In publications on the subject of “conscience”, too little attention is usually paid to the ambiguity of this term. As a practical reason, for example, the judgement of conscience affects all people according to the same standard, as internal legislator and judge it affects only the respective person. Here the question arises for the ethicist as to how such internal legislation (autonomy) is to be understood. Sometimes “conscience” also refers to the moral subject, the addressee of the verdict of conscience.

W publikacjach na temat „sumienia” często za mało uwzględnia się wieloznaczność tego terminu. W sensie rozumu praktycznego osąd sumienia dotyczy wszystkich ludzi według tej samej miary, jako wewnętrzny prawodawca i sędzia dotyczy on jedynie konkretnych osób, przy czym dla etyki powstaje pytanie o to, jak należy rozumieć to wewnętrzne prawodawstwo (autonomia). Czasami „sumienie” oznacza także podmiot moralności, czyli adresata osądu sumienia.