Reprezentacje duchowości w Internecie. Wybrane aspekty mediatyzacji duchowości

Abstract

Cel: Zasadniczym problemem badawczym podjętym w artykule jest deskrypcja internetowych reprezentacji różnorodnych form duchowości i wskazanie ich cech dystynktywnych. Reprezentacje potraktowane są jako jeden z symptomów procesu mediatyzacji duchowości i są wzorowane na społecznych tekstowych reprezentacjach Sergie Mascoviciego. Metoda: W analizach własnych wykorzystano ilościową i jakościową analizę zawartości witryn internetowych w celu pokazania tekstowych realizacji reprezentacji duchowości. Materiałem badawczym do analizy zawartości jest korpus tekstów obejmujący 100 naturalnych wyników wyszukiwania za pomocą internetowej wyszukiwarki Google i słowa kluczowego duchowość. Wyniki: W artykule dokonano deskrypcji medialnych reprezentacji duchowości z wyszczególnieniem duchowości w literaturze popularnonaukowej; duchowości wspólnot zakonnych, instytucji, stowarzyszeń; relacji między duchowością a mediami oraz między duchowością a nauką. Zaprezentowano także medialne modele: duchowości religijnej (teistycznej), duchowości chrześcijańskiej, duchowości pozareligijnej (bez religii), duchowości inkluzywnej oraz różnorodnych konfiguracji nowych duchowości. Wartość poznawcza: Zaprezentowane ustalenia wpisują się w systematyzację badań nad procesami mediatyzacji duchowości w Internecie w kontekście teorii społecznych reprezentacji oraz mechanizmu extension mediatyzacji.

Purpose: The basic research problem of this article is to describe online representations of different forms of spirituality and to identify their characteristics. The representations are treated as one of the symptoms of the process of the mediatization of spirituality and are modeled on the social representations of Serge Mascovici. Method: In the author’s analyses, quantitative and qualitative analysis of the content of websites was used to show textual realizations of representations of spirituality. The research material for the content analysis is a catalog of sites with 100 natural search results using Google’s Internet search engine and the keyword spirituality. Results: The article contains a description of media representations of spirituality: spirituality in popular science literature; spirituality of religious communities, institutions, associations; relationship: spirituality – media and relationship: spirituality – science. Media constructions were also presented: religious spirituality (theistic), Christian spirituality, non-religious spirituality (without religion), inclusive spirituality and different configurations of new spiritualities. The cognitive value: The presented findings are part of the systematization of research on the processes of the mediatization of spirituality on the Internet in the context of the mechanism of extension mediatization.