Znaczenie wschodniej symboliki cerkiewnej

Abstract

Struktura ikonograficznego wystroju cerkwi stanowi realizację odpowiedniego kanonu teologiczno-symbolicznego, ustalonego dla każdej jej części i harmonizującego z aktywnym działaniem liturgicznym. Najważniejsze elementy wystroju, które dominują od XI wieku, czyli już po sporach obrazoburczych, pozostają niezmienne a w kilku kolejnych stuleciach są jedynie doskonalone. Jako ostateczny okres uformowania całościowej wizji ikonograficznej cerkwi przyjmuje się koniec XVII wieku. Ikona we wschodnim rozumieniu teologicznym jest wyrazem charyzmatycznej świadomości Kościoła jako całości w stosunku do rzeczywistości transcendentnej. Nie jest ona traktowana jedynie jako dzieło indywidualnej wyobraźni twórczej przeznaczone ku jednostkowemu doświadczeniu estetycznemu, lecz wartość o charakterze powszechnym.

Structure of the iconographic decoration of the orthodox church makes the performance of the appropriate theological and symbolic canon, established for each of its parts and harmonizing with the active liturgical activity. The most important elements of the decoration, which dominate since XI century remain invariable and during few subsequent centuries have only been made more perfect. The end of XVII century has been assumed as the final period in which comprehensive iconographic vision of the orthodox church was shaped. The icon, as understood by the eastern theology, is the expression of charismatic consciousness of the Church as a whole in relation to the transcendental reality. It is not treated only as the work of the individual creative imagination, allowed only for the aesthetic experience of an individual, but as a value of the universal nature. Visible figure of the orthodox church and symbolic form its interior always make a full harmony.