Çay w działaniu, czyli herbata w kinie tureckim XXI wieku

Abstract

W artykule opisywana jest kultura picia herbaty w Turcji. Autor prezentuje jej istotne elementy materialne i niematerialne poprzez analizę filmów tamtejszej kinematografii. W artykule zostaje zarysowana historia herbaty na świecie oraz w Turcji, po czym skupia się on na rytuałach powiązanych ze spożywaniem ҫay w tureckich filmach powstałych po 2000 roku w reżyserii m.in. N.B. Ceylana i S. Kaplanoğlu. Autor dokonuje eksplikacji obecnych w obrazach zjawisk: procesu przygotowania, podania herbaty oraz towarzyszącym temu relacjom. Całość zostaje naświetlona poprzez teorię aktora-sieci B. Latoura, która pozwala zrozumieć mechanizmy powiązane z funkcjonowaniem herbaty w społeczeństwie tureckim.

This paper describes tea culture in Turkey (material and immaterial components of tea culture). Author presents a short history of tea. Afterward the tea rituals are compared with representation of tea in the Turkish cinematography after 2000 (for example, films directed by N.B. Ceylan and S. Kaplanoğlu). The paper shows the process of tea preparation, serving and relationships which accompanying tea drinking in the Turkish films. Author uses B. Latour’s the actor-network theory which helps understand the role of tea in the Turkish society.