Kompozytorzy muzyki instrumentalnej zachowanej w Archiwum Opactwa Cystersów w Krakowie-Mogile. Problem atrybucji

Abstract

In many monasteries of the 18th century Poland, there were vocal-instrumental ensembles. Their repertoire consisted mostly of songs designed for liturgy and religious services. An interesting fact is, that besides religious music, church ensembles had also strictly instrumental works in their repertoires. One of the largest and well preserved volumes of such music, is the musical collection of the Archive of the The Sanctuary of the Holy Cross of the Cistercian Abbey in Kraków-Mogiła. The problematic aspect presented in the article, indicates that among the 87 instrumental works from the collection in Kraków-Mogiła, only 19 are anonymous, and from those, 6 compositions have an uncertain attribution. The collection of notes includes 68 individual instrumental works which originate in the following music centers (names of only a number of composers will be presented as examples): Mannheim (J. Stamitz, A. Fils, G.B. Toeschi), Berlin (F. Benda, brothers C.H. Graun and J.G. Graun), Dresden (J. Adam), the Czech Republic (F. Brixi, A. Laube, A. Neumann), Vienna (G. Ch. Wagenseil, K Ditters von Dittersdorf, J. B. Vanhal, V. Pichl, J. Haydn, L. Hofmann), London (C.F. Abel, J.Ch. Bach, A. Kammel, I. Raimondi), Italy (and especially Naples ‒ P. Anfossi, P.A. Guglielmi, G. Paisiello and Milan ‒ G.B. Sammartini) and Poland (J. Gołąbek, A. Fischer). The preserved musical collection of the Clarae Tumbae is a perfect example of a repertoire representativeness (orchestral and not only) of one of the most important music centers of the 18th century Poland and a relevant, at the time, ensemble.

Na ziemiach osiemnastowiecznej Rzeczpospolitej, w wielu klasztorach istniały muzyczne kapele wokalno-instrumentalne. Ich repertuar składał się w duże mierze z utworów przeznaczonych na liturgię jak i na nabożeństwa. Interesującym zjawiskiem jest fakt, że oprócz muzyki religijnej, kapele kościelne posiadały w swoim repertuarze również utwory czysto instrumentalne. Do jednego z najliczniej i dobrze zachowanych zasobów z taką muzyką należy zbiór muzykaliów znajdujący się w Archiwum Opactwa Ojców Cystersów w Krakowie-Mogile (nazwa łacińska klasztoru Clara Tumba). Przedstawiona w artykule problematyka wskazuje, że w zbiorze muzykaliów cysterskich z Krakowa-Mogiły na 87 utworów instrumentalnych tylko 19 jest anonimowych, z tego 6 kompozycji o niepewnej atrybucji. Zasoby nutowe obejmują 68 imiennych utworów instrumentalnych, które pochodzą z następujących ośrodków muzycznych (dla przykładu zostaną podane nazwiska tylko niektórych kompozytorów): mannheimskiego (J. Stamitz, A. Fils, G.B. Toeschi), berlińskiego (F. Benda, bracia C.H. Graun i J.G. Graun), drezdeńskiego (J. Adam), czeskiego (F. Brixi, A. Laube, A. Neumann), wiedeńskiego (G.Ch. Wagenseil, K Ditters von Dittersdorf, J.B. Vanhal, V. Pichl, J. Haydn, L. Hofmann), londyńskiego (C.F. Abel, J.Ch. Bach, A. Kammel, I. Raimondi), włoskiego (a szczególnie Neapol – P. Anfossi, P.A. Guglielmi, G. Paisiello – i Mediolan – G.B. Sammartini) oraz polskiego (J. Gołąbek, A. Fischer). Zachowany zbiór muzykaliów klasztoru cystersów mogilskich jest doskonałym przykładem reprezentatywności repertuarowej (orkiestrowej i nie tylko) jednego z ważniejszych ośrodków muzycznych osiemnastowiecznej Rzeczpospolitej i liczącego się w tym czasie zespołu.