Κοινωνία and μετουσία in Gregory of Nyssa’s “Oratio catechetica magna”. Terminological Context and Relevance to Trinitarian Theology, Christology and Sacramentology

Abstract

Niniejszy artykuł przedstawia analizę porównawczą użycia terminów κοινωνία i μετουσία w kontekstach trynitarnym, chrystologicznym i soteriologicznym, a także sakramentalnym w Oratio catechetica magna Grzegorza z Nyssy. W rezultacie możemy zauważyć, że Grzegorz świadomie i precyzyjnie rozróżnia omawiane pojęcia i traktuje termin κοινωνία jako pomost łączący sporne tematy teologii dogmatycznej. Co więcej, analiza pokazuje, że użycie przez biskupa Nyssy terminu κοινωνία zdradza jego prag­nienie przekroczenia dialektycznego rozumienia relacji między jednością a różnicą. Za-miast tej koncepcji wywodzącej się z platonizmu Grzegorz poszukuje syntetycznego uję­cia, które zachowuje autonomię i niezależność, a jednocześnie możliwość prawdziwej jedności między Bogiem a człowiekiem. Konkluzją analizy jest potrzeba dalszych badań nad wykorzystaniem pojęcia κοινωνία w dziełach najmłodszego z ojców kapadockich.