Nauka, religia, prawo – mentalność czasów nowożytnych na przykładzie kroniki żywieckiej Andrzeja Komonieckiego

Abstract

Autor stara się przedstawić czynniki, które mogły odpowiadać za kształtowanie się sposobu myślenia w XV-XVIII wieku. Mentalność ludzi czasów nowożytnych Polski można określić, odnosząc się do praktykowanej nauki, religii i prawa. Te trzy czynniki przenikały się i w różnych stopniu oddziaływały na siebie. Człowiek tamtych czasów nie mógł przestać funkcjonować w oparciu tylko o religię lub tylko o prawo. Jego życie było wpisane w te znaczenia. Propozycje do analizy zostały oparte o jedno z najważniejszych dzieł dla ziemi żywieckiej, kronikę żywiecką Andrzeja Komonieckiego. Ten unikalny dziejopis prezentuje życie codzienne na przestrzeni kilku wieków i dlatego może być bogatym źródłem dziejów mentalności.The author tries to present the factors that could be responsible for the development of thinking in the XV – XVIII century. The mentality of the modern times in Poland can be defined by reference to the practiced science, religion and law. These factors affected each other with varying degrees. A man of that time could not stop functioning only on the basis of religion or law. His life was included into this matter. Proposals for the analysis were based on one of the most important paper of the Żywiec’s land, Andrzej Komoniecki’s Chronicle. This unique chronicle presents daily life over several centuries and thus can be a rich source for the history of mentality.