Watykan wobec powstania administracji apostolskiej na Górnym Śląsku

Abstract

Apostolskie Archiwum Watykańskie oraz Archiwum Historyczne Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej to wciąż nie w pełni przebadane zasoby, które pomagają odkryć kulisy utworzenia administracji apostolskiej na Górnym Śląsku. Odnalezione w nich dokumenty rzucają nowe światło na proces wyboru ks. Augusta Hlonda SDB na pierwszego rządcę tejże administracji, a następnie biskupa diecezji śląskiej (katowickiej). Oprócz dominującej w literaturze przedmiotu narracji, że za nominacją Hlonda stoi jego znajomość z abp. Achillesem Rattim, nuncjuszem apostolskim w Polsce, który w drodze do Rzymu nieraz zatrzymywał się w Wiedniu, gdzie pracował duszpastersko salezjanin spod Mysłowic, wiele przesłanek wskazuje na to, że również jego kontakty z mons. G.B. Ogno-Serrą przysłużyły się temu, by jego osoba była jeszcze lepiej rozpoznawalna w kręgach watykańskich. Nie bez wpływu na tę nominację pozostaje także kategoryczne odrzucenie przez rząd niemiecki kandydatury ks. Kubiny, oskarżonego o agitację polityczną i propolską działalność.

The Vatican Apostolic Archive and the Historical Archive of the Secretariat of State of the Holy See, though still not fully researched, help uncover the background of the establishment of the Apostolic Administration in Upper Silesia. The documents found there shed new light on the process of the election of Fr. August Hlond SDB as the first head of the administration and later Bishop of the Silesian (Katowice) Diocese. Apart from the dominant narrative in the literature, saying that Hlond’s appointment was motivated by his acquaintance with Archbishop Achille Ratti, Apostolic Nuncio to Poland, who when travelling to Rome would often stop in Vienna, where the Salesian from a village near Mysłowice worked, there are also many indications that his contacts with Monsignore G.B. Ogno-Serra helped him be even better known in Vatican circles. What contributed to this appointment was also the German government’s strong disapproval of Fr. Kubina as a candidate, as he was accused of political agitation and pro-Polish activities.