Retoryka botów: autoprezentacja, tożsamość, wizerunek

Abstract

Tematem artykułu jest retoryka i strategie autoprezentacyjne botów podających się za ludzi (konsultantów prowadzących rozmowy telefoniczne z potencjalnymi klientami w imieniu prywatnych firm). Autor odwołuje się do maksym konwersacyjnych H.P. Grice’a i do koncepcji życia społecznego jako teatru (perspektywy dramaturgicznej) E. Goffmana, przedstawionej w książce Człowiek w teatrze życia codziennego, by poddać analizie i opisać „występy” botów, źródła ich wiarygodności (jako ludzi) i wypowiedzi tej wiarygodności zagrażające, prowadzące do zdemaskowania botów jako maszyn (sztucznej inteligencji). W artykule są opisane trzy modele komunikacji ludzieboty: Podporządkowanie, Walka i Bierny Opór. Autor analizuje strategie dialogowe ludzi służące rozpoznaniu botów, opisuje struktury dialogów między ludźmi a botami jako gry (w sensie terminu „gra” używanego przez E. Berne’a w książce W co grają ludzie), a także podejmuje zagadnienie etyki komunikacji w kontekście konwersacji pomiędzy botami a ludźmi.

The topic of this article is the rhetoric and self-presentation strategies of chatbots, pretending human beings (consultants calling to potential clients in behalf of private companies). The author uses H.P. Grice’s conversation maxims and E. Goffman’s theory of social life as a theatre (dramatical perspective), explained in The Presentation of Self in Everyday Life, to analyse and describe chatbots „performances”, the sources of chatbots reliability (as humans) and utterances challenging it, leading to discover them as machines (AI). In the article the three models of human-chatbots communication are described: Submission, Confrontation and Passive Resistance. The author analyses humans’ dialog strategies to recognize chatbots as robots, describes humans/chatbots dialog structures as games (in sens of this term used in E. Berne’s book The Games People Play) and discusses ethical aspect of chatbots- humans conversations.