Duch Święty jako inspiracja twórcza w głoszeniu słowa Bożego a inspiracja artystyczna – podobieństwa i różnice

Abstract

Porównując inspirację pneumatologiczną z artystyczną w głoszeniu słowa Bożego, wchodzimy na teren psychologii twórczości. Dotykamy zagadnienia procesu twórczego. Badamy w kaznodziejstwie związki między komponentem „ludzkim” a „boskim”. Na ambonie głosi się słowo Boga, a nie własne i dlatego Duch Święty jawi się jako inspiracja, a zarazem ontologiczna cecha głoszonego Słowa. Posiada moc ożywczą, a także uświęcającą. To inspiracja bardziej altruistyczna, wspólnotowa niż natchnienie artystyczne. Wprawdzie „Duch Święty wieje, kędy chce” (J 3, 8), jednak natchnienie Ducha Świętego – zwłaszcza wymodlone i wyproszone – jest więcej przewidywalne niż artystyczne. Sztuka może być podstępna, zachłanna, a nawet diaboliczna, o faustowskim obliczu. I natchnienie artystyczne może mieć takowe źródła, co oczywiście nie przystoi kaznodziei. Inspiracja artystyczna i inspiracja pneumatologiczna to raczej nie długotrwały stan, lecz szczególne momenty łaski. Jeśli na ambonie kaznodzieja nie potrafi być natchniony, powinien przyjąć i wypełnić rolę dobrego rzemieślnika.Comparing pneumatological and artistic inspiration in proclaiming the word of God, we enter the area of psychology of creativity. We touch the issues of the creative process. In the preaching, we examine the relationship between the human and divine components. On the pulpit is preached the word of God, not the own, and therefore the Holy Spirit appears as an inspiration and an ontological quality of the proclaimed Word. It has an invigorating and sanctifying power. This inspiration is more altruistic, communal than artistic inspiration. Although „the Holy Spirit blows wherever it wants” (J 3, 8), the inspiration of the Holy Spirit is more predictable than artistic. The art can be tricky, greedy, even diabolical, about a Faustian face. And artistic inspiration can have such sources, which – of course – is not befitting for preacher. Artistic inspiration and pneumatological inspiration is not a long-term condition, but special moments of grace. If the preacher can not be inspired on the pulpit, he should accept and fulfill the role of a good craftsman.