Satysfakcja i wymagania w roli matki i ojca dziecka z niepełnosprawnością

Abstract

W artykule zaprezentowano wyniki badań własnych, których celem było ustalenie zależności między wymaganiami roli rodzicielskiej u matek i ojców wychowujących dziecko z niepełnosprawnością a ich satysfakcją z rodzicielstwa. W analizach uwzględniono także wiek dziecka z niepełnosprawnością oraz rodzaj niepełnosprawności. Zastosowano narzędzia własnej konstrukcji w postaci Skali Doświadczeń Rodzicielskich, Skali Wymagań w Roli Rodzicielskiej oraz kwestionariusza ankiety. Ostatecznie wykorzystano materiał uzyskany od 83 matek oraz 67 ojców. Na podstawie wyników analizy regresji wielorakiej stwierdzono podobne tendencje w grupie matek i ojców opisujące udział zmiennej Wzbogacenie w kształtowaniu wyników satysfakcji. Częstsze wymagania roli towarzyszyły najczęściej niższej satysfakcji w jej różnych wymiarach. Jedynie sprzeczności w roli rodzica tworzyły w modelach regresji powiązania dodatnie ze zmienną zależną. Rodzaj niepełnosprawności dziecka był istotny tylko w obszarze kształtowania wyników wymagań roli i jednego z aspektów satysfakcji ojców, z kolei zmienna wieku w zakresie oczekiwań zewnętrznych wobec roli macierzyńskiej.The article presents the results of the author’s own research, aimed at establishing the relationship between the demands of the parental role in mothers and fathers raising a child with a disability and their satisfaction with parenthood. The analyzes also took into account the age of the child and the type of disability. The author’s own measures were used: the Parenting Experience Scale, the Parental Role Demands Scale, and a questionnaire. Ultimately, material obtained from 83 mothers and 67 fathers was analyzed. Based on the results of multiple regression analysis, similar trends were found in the group of mothers and fathers, showing the contribution of demands to shaping satisfaction scores. More frequent demands of the role were usually accompanied by lower satisfaction in its various dimensions. Only contradictions in the role of the parent created positive associations with the dependent variable in the regression models. The type of child’s disability was significant only for shaping the results of role demands and one of the aspects of fathers’ satisfaction, while the age variable was significant for external expectations of the maternal role.