Imaginaria i złudzenia w epoce internetu i sztucznej inteligencji

Abstract

Współcześnie, gdy sferę intersubiektywności w coraz większym stopniu i w zawrotnym tempie kolonizują media cyfrowe i e-komunikacja, problematyka imaginariów i złudzeń ponownie staje się bardzo istotna. Jeszcze stosunkowo niedawno można było utrzymywać, że zagadnienia z nimi związane są już dostatecznie dobrze rozumiane i znalazły satysfakcjonujące wyjaśnienia. Jednak w epoce internetu i sztucznej inteligencji ukazują się w nowej odsłonie, przypominając o swojej nieprzemijającej aktualności. Problematykę złudzeń i imaginariów rozpatruję w perspektywie komunikologicznej, koncentrując się na aspektach epistemologicznych. Wskazuję na genealogię imaginariów i złudzeń oraz ich wzajemne powiązania. W prezentowanej przeze mnie koncepcji pierwotnymi generatorami złudzeń są biologiczne aparaty światoobrazu, natomiast imaginaria, jako wytwory kulturowe, są na złudzeniach nadbudowane dzięki komunikacji i mediom komunikacyjnym.

Today, as the sphere of intersubjectivity is being increasingly and rapidly colonized by digital media and e-communication, the issues of imaginaria and illusions become very important again. Until relatively recently, one could argue that these have already been understood and explained to a satisfactory degree. In the era of the internet and artificial intelligence, however, they manifest themselves in a new light, reminding us of their lasting relevance. I examine the issues of illusions and imaginaria from a communicology perspective, while focusing on epistemological aspects. I point to the genealogy of imaginaria and illusions, as well as their genetic connections. In the concept I am presenting, biological world image apparatuses are the original generators of illusions, while imaginaria, as products of the culture, are built onto illusions thanks to communication and communicative media.