Wiedza wlana Chrystusa

Abstract

Współczesna debata teologiczna szeroko omawia ludzkie poznanie i samozrozumienie Chrystusa w kontekście historycznym. W niniejszym artykule analizowane jest rozróżnienie dokonane przez Akwinatę między zwykłą nabytą wiedzą Chrystusa a Jego „wiedzą wlaną” lub nadprzyrodzonym zrozumieniem i poznaniem profetycznym. To rozróżnienie w odniesieniu do nabytej wiedzy Chrystusa dostarcza materiału do rozważań na temat przekazu i samozrozumienia Jezusa rozpatrywanych w historycznym i kulturowym kontekście językowym. Nacisk na zwykłe ludzkie uwarunkowania Chrystusa jest jednakże słusznie uzupełniony o wynikające z łaski zrozumienie własnej tożsamości, misji i soteriologicznego znaczenia. Święty Tomasz z Akwinu traktuje o wiedzy wlanej Chrystusa w taki sposób, aby umożliwić nam uznanie w Jezusie habitualnej zdolności do profetycznego poznania, dzięki której wiedziałby on wszystko, czego potrzebował dla dobra swojej misji. Ostatnia część artykułu jest poświęcona badaniu, w jaki sposób afirmacja wiedzy wlanej jest również zgodna z tradycyjnym katolickim twierdzeniem, że Chrystus nie miał teologicznej cnoty wiary, tylko w pewnym stopniu widzenie uszczęśliwiające. Końcowe rozważania dotyczą rozróżnienia i kompatybilności wiedzy wlanej oraz bezpośredniej, uszczęśliwiającej intuicji w ludzkim umyśle Chrystusa.

Contemporary theological debate about the historical human knowledge and self-understanding of Christ is wide ranging. In this essay I explore Aquinas’ account of the relationship between the ordinary acquired knowledge of Christ and his “infused science” or supernatural understanding and prophetic insight. I argue that Aquinas’ account of the acquired learning of Christ can provide helpful resources for the consideration of Jesus’ communication and self-understanding when considered in its historical and cultural linguistic context. However, this emphasis on his ordinary human situatedness is rightly complemented by the acknowledgement of his graced understanding of his own identity, mission, and soteriological significance. Aquinas’ treatment of the infused science of Christ allows us to acknowledge a habitual capacity for prophetic insight in Jesus, such that he would know all he needed to for the sake of his mission. At the end of the essay I explore ways that the affirmation of this latter infused science is also compatible with the traditional Catholic claim that Christ did not have the theological virtue of faith but instead possessed an economic mode of the beatific vision. I consider why one might hold to a distinction and compatibility of infused science and immediate, beatific intuition in the human mind of Christ.