Utracone dziedzictwo „pierworodnej córy Kościoła” na przykładzie sfery sacrum dawnej Île de la Cité

Abstract

Przywołanie obrazu średniowiecznej zabudowy kolebki stolicy Francji stanowi podstawę do namysłu nad charakterem jej utraconego religijnego i kulturowego dziedzictwa nie tylko w wymiarze materialnym, ale i duchowym, oraz nad wymową ideową nieistniejącej już sfery sacrum, w przeszłości zdecydowanie wyróżniającej się spośród świeckiej zabudowy wyspy. Świątynie miały nie tylko znaczenie religijne, lecz także polityczne i propagandowe. Przechowywane w nich święte relikwie, a szczególnie sprowadzona z Konstantynopola na paryską wyspę przez św. Ludwika IX w 1239 roku Korona Cierniowa, podniosły Paryż do rangi nowej ideowej stolicy cesarstwa. Wezwania kościołów upamiętniające pierwszych galijskich świętych wskazywały, jak fundamentalna dla początków chrześcijaństwa we Francji była wyspa. Bogata sfera sacrum podnosiła prestiż miasta, świadcząc zarówno o pobożności, jak i zamożności jego mieszkańców. Strefa sacrum Île de la Cité stanowiła istotę dawnej francuskiej religijności, w której była zakorzeniona cała tradycyjna kultura tego narodu.Conjuring up the image of the medieval buildings in the cradle of the capital of France triggers reflection on the nature of its lost religious and cultural legacy both in the material and spiritual aspect. It also evokes thoughts on the ideological significance of its – no longer existing – sacral architecture, which stood out from other buildings on the island. The temples were important not only from the religious perspective but also from political and propaganda ones. Holy relics kept in them, especially the Crown of Thorns brought to the island from Constantinople by King Louis IX in 1239, elevated Paris to the rank of a new ideological capital of the empire. Dedicating churches to the first Gallic saints can be viewed as evidence of the significance of the island at the dawn of Christianity. Its opulent sacral architecture raised the prestige of the city and proved both its religiosity and prosperity. Sacral architecture of Île de la Cité was the essence of old French religiosity in which the whole traditional culture of France was rooted.