The Ethics of Albert Schweitzer as an Inspiration for Global Ethics

Abstract

Albert Schweitzer (1875–1965) was a fascinating person, a multivalent icon, mostly known as a doctor in the primeval forest of Africa. There he elaborated the ethics of boundless responsibility towards all living beings as a treatment for the restoration of a decadent civilization. Until his death, Schweitzer was struggling to elaborate a worldview of reverence for life that would be embraced by all religions and cultures. His ethics should be universally true for all people, regardless of time, place, or cultural background. In this article we present his worldview of reverence of life in a critical way. It will be emphasized that Schweitzer was not aware enough that his philosophy was culturally, religiously, historically, and also personally (biographically) conditioned, since it is impossible for anybody to step out of his or her historical and cultural backgrounds. He limited his ethical reflection to the individual sphere and did not allow for any ranking among living beings on a theoretical level. Despite these critical observations, reflection of the immediate experience of the human condition could be in our opinion a good starting point to understand the shared common morality of all humans. We are convinced that his ethical thoughts and seeing him as a role model can stimulate the search for global ethics today.

Albert Schweitzer (1875–1965) był fascynującą osobowością, wielowartościową ikoną, najczęściej znaną jako doktor w dziewiczym buszu w Afryce. Tam opracował etykę nieograniczonej odpowiedzialności wobec wszystkich istot żywych jako projekt mający na celu odnowę dekadenckiej cywilizacji. Schweitzer aż do śmierci walczył na rzecz wypracowania światopoglądu szacunku dla życia, który dotyczy wszystkich religii i kultur. Jego etyka powinna być uniwersalną prawdą dla wszystkich ludzi, bez względu na czas, miejsce, albo tło kulturowe. Niniejszy artykuł w sposób krytyczny przedstawia światopogląd szacunku do życia Alberta Schweitzera. Autor podkreśla, że Schweitzer nie był wystarczająco świadomy, iż jego filozofia była uwarunkowana kulturowo, religijnie, historycznie, a także personalnie (biograficznie), gdyż nie jest możliwe, aby wyjść poza swój kontekst historyczny i kulturowy. Schweitzer ograniczył swoją refleksję etyczną do sfery indywidualnej i nie dopuszczał żadnego rankingu wśród istot żywych na płaszczyźnie teoretycznej. Pomimo uwag krytycznych refleksja o bezpośrednim doświadczeniu kondycji ludzkiej może być dobrym punktem wyjścia dla zrozumienia podzielanej przez wszystkich ludzi wspólnej moralności. Autor artykułu jest przekonany, że myśl etyczna Schweitzera i postrzeganie jej jako wzór może współcześnie inspirować badania na temat etyki globalnej.