Punktem wyjścia rozważań jest spostrzeżenie, że stworzona w XIX wieku ideologia marksistowska została urzeczywistniona w dwudziestowiecznym komunizmie. Następnie zostają zidentyfikowane obszary dalszego jej oddziaływania: (1) ideologiczny sposób myślenia zakorzeniony w dialektyce dzisiejszych mediów, którego bezpośrednią konsekwencją jest postmodernizm charakteryzujący się fatalizmem dialektycznego sposobu myślenia i egzystencjalnym sceptycyzmem; (2) stały rozwój postmarksistowskiej antropologii, traktującej człowieka jako byt „jednowymiarowy”, mogący liczyć tylko na siebie; taki sposób myślenia jest połączony z marksistowską ideą „ziemskiego zbawienia”, która prowadzi ostatecznie do utraty nadziei; (3) ujawnienie się w kulturze specyficznego „mechanizmu ocalenia” z trudności, który jest bardzo ważny dla wielu biednych ludzi, żyjących w czasach „szybkiej transformacji”. Artykuł kończy się analizą przyczyn i skutków deformacji ludzkiego sumienia, powstającej w omawianym kontekście.
