Kaczorowski, Robert (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2014)
W artykule omówionych zostało pięć tzw. mszy polskich, pochodzących ze „Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego”, który ukazał się drukiem w Pelplinie w 1871 roku. Msza polska to specyficzny układ pieśni, treściowo odpowiadający poszczególnym częściom Mszy św., tyle że wykonywanych w języku narodowym, co w XIX wieku nie było zjawiskiem powszechnym. W ten sposób modlitwy w języku polskim zanoszone w kościołach przyczyniały się do zachowania tożsamości narodowej i religijnej w czasie, gdy Polakom odmawiano prawa do suwerennej egzystencji.
