Przeglądaj wg Autor "Budzanowska-Weglenda, Dominika"

Teraz wyświetlane 1 - 2 z 2

„Człowiek walczy o to, czego mu brakuje”. Polański na wesoło o sprawach (po)ważnych w „Piratach”
Budzanowska-Weglenda, Dominika (Wydział Teologiczny UKSW w Warszawie, 2024)
„Piraci” to kostiumowy film przygodowy w konwencji komediowej z 1986 roku. Roman Polański jest nie tylko jego reżyserem, ale także autorem scenariusza (wspólnie z Gérardem Brachem). Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, że jest to ważny (mimo fali bardzo ostrej krytyki) film w dorobku Polańskiego oraz że porusza – choć w konwencji komediowej – wiele poważnych i istotnych dla widzów tematów. Produkcja wyróżnia się znakomitą grą aktorską, wartką i pomysłową akcją, zdjęciami Sobocińskiego, piękną scenografią, kostiumami i muzyką. W artykule szczególną uwagę zwracamy jednak na przekaz (werbalny i niewerbalny) „mądrości życiowej”, a raczej różnych „mądrości życiowych” reprezentowanych i wyznawanych przez głównych, a czasem i drugoplanowych bohaterów. Już w przypadku dwóch głównych bohaterów – piratów Kapitana Reda i Froga – motywacje ich działań są zgoła odmienne. Jak mówi kapitan: „Człowiek walczy o to, czego mu brakuje”, a więc jeden o złoto, a drugi o sławę (a także honor, ojczyznę czy szacunek do kobiety). Film jest komedią przygodową, a jednak porusza – wbrew pozorom – bardzo ważne tematy (np. głód, bogactwo, rewolucja, przyjaźń i miłość, religia), i to już od pierwszych scen, co artykuł pokazuje na wybranych przykładach w analizie kilku wątków tego dwugodzinnego filmu.
Zagłada i niosący ją w „Odysie płaczącym” i „Dniu gniewu” Romana Brandstaettera
Budzanowska-Weglenda, Dominika (Wydział Teologiczny UKSW w Warszawie, 2025)
Polski poeta, dramaturg, powieściopisarz i tłumacz żydowskiego pochodzenia, „hebrajski Europejczyk” i „przybysz z semickiej i klasycznej kultury” mocno osadzony w polskości i z łatwością przekraczający granice etniczne i kulturowe – Roman Brandstaetter (1906–1987) – w swojej bogatej spuściźnie literackiej poruszał m.in. problem wojny (co nie dziwi, bo sam przecież przeżył dwie wojny światowe), zagłady, cierpienia z powodu zła, ale i duchowej przemiany czyniącego to zło. Niniejszy artykuł na wybranych fragmentach dwóch dramatów pokazuje, jak ten autor ujął problem zagłady wojennej i ludzi jej doświadczających, a także jej… sprawców. W jednoaktówce Odys płaczący z 1956 roku, wprost odwołującej się do eposów Homera i zagłady Troi, Brandstaetter tak naprawdę przywołuje „noc wrześniową” 1939 roku. Jej sprawca staje się tułaczem-pokutnikiem – bez ojczyzny, bez rodziny, bez domu… Akcja drugiego dramatu – w trzech aktach, Dzień gniewu z 1962 roku, toczy się w Polsce podczas niemieckiej okupacji. Butny i ambitny SS-Sturmbannführer Born – jak Odys – niesie zagładę, ale takie postępowanie prowadzi go do… rozpaczy. Brandstaetter pokazuje, że „wojna skutkuje nie tylko śmiercią bezbronnych i niewinnych ludzi, ale też etycznie wyjaławia i deprawuje morderców – tych, którzy tę śmierć zadają”. Mogą jednak, jeśli tylko zechcą, przejść wewnętrzną, duchową przemianę.