Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 2020, T. 40, nr 1

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/22416

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 16 z 16

Niedrukowany dokument biskupa wrocławskiego Przecława z 9 lutego 1370 r. dotyczący klasztoru Dominikanek w Raciborzu
Kublin, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
W artykule przedstawiono dokument biskupa wrocławskiego Przecława z Pogorzeli, wystawiony 9 lutego 1370 r. w Otmuchowie, w którym potwierdza on dyplom księcia opawsko-raciborskiego Jana I z 12 listopada 1368 r. Książęcy dokument dotyczy sprzedaży rocznego czynszu 11 grzywien w Nowych Zagrodach (dziś część Raciborza) przez radę miasta Raciborza klasztorowi Dominikanek w Raciborzu. Oba dyplomy stanowią cenne źródło do dziejów klasztoru raciborskich zakonnic św. Dominika i miasta Raciborza. Szczególną wartość stanowią osoby wskazane w dokumentach, m.in. burmistrz, rajcy, ławnicy, cechmistrzowie.
Moritz Brosig (1815–1887) – działalność organoznawcza na Śląsku Opolskim na podstawie zbiorów Archiwum Państwowego w Opolu
Poźniak, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
Moritz Brosig (1815–1887) był śląskim muzykiem, organistą i kompozytorem. Jego twórcza działalność koncentrowała się na szeroko pojętej muzyce liturgicznej. Archiwum Państwowe w Opolu przechowuje 35 opinii organoznawczych sporządzonych przez niego w latach 1871–1884, które dotyczą instrumentów na Śląsku Opolskim. Jest to niezwykle interesujący i bogaty zestaw dokumentów, pełen ciągle nieodkrytej wiedzy o śląskim budownictwie organowym XVIII–XX w. Artykuł prezentuje zawartość opinii eksperckich Moritza Brosiga. Autor skupia się na kwestiach brzmieniowych, ale wymienia także wiele nazw ówczesnych warsztatów organmistrzowskich.
Stygmaty oraz inne zjawiska nadzwyczajne w życiu Elii Cataldo
Nagel, Zygmunt (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
Elia Cataldo to współczesny stygmatyk, który nosi na własnym ciele znaki Męki Pańskiej i angażuje się w dzieła ewangelizacyjne. Jest kontynuatorem misji św. Franciszka z Asyżu, który jako pierwszy został obdarowany stygmatami. Dla potwierdzenia wiarygodności nadzwyczajnych darów Elia poddawany jest szczegółowym badaniom lekarskim oraz obserwacji Kongregacji Doktryny Wiary. Niniejszy artykuł opisuje fenomen stygmatów Elii i ujmuje jego osobę w kontekście wypełniania charyzmatu „bycia stygmatykiem”. Takie podejście do zagadnienia stygmatów otwiera drogę do dalszej dyskusji teologicznej i inspiruje do kolejnych badań na poziomie interdyscyplinarnym.
Henryk Olszar. 2019. Z człowiekiem i w rodzinie. Historie pisane w gminie Gorzyce. Katowice: Wydawnictwo Księgarnia św. Jacka, ss. 422. ISBN 978-83-8099-072-2.
Górecki, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
Glosa do biografii ks. Karola Koziołka
Masnyk, Marek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
Ks. Karol Koziołek, proboszcz parafii w Grabinie koło Prudnika, to jeden z czołowych działaczy polskiego ruchu narodowego na Śląsku Opolskim. W 1928 r. został posłem do sejmiku prowincjonalnego. Ubiegał się także, chociaż bezskutecznie, o mandat do sejmu pruskiego i parlamentu Rzeszy Niemieckiej. W latach 1930–1935 sprawował funkcję prezesa Dzielnicy I Związku Polaków w Niemczech. Z ogromnym zaangażowaniem działał na rzecz zachowania języka polskiego w Kościele. Jego wystąpienia w obronie języka polskiego w szkole i Kościele stały się powodem wielu ataków i pogróżek kierowanych pod jego adresem przez środowiska nacjonalistyczne w Niemczech. Ks. Koziołek odegrał szczególną rolę w kształtowaniu życia społecznego lokalnych skupisk na Śląsku Opolskim. Jego ogromny autorytet wśród miejscowej ludności i jej przywiązanie do wiary katolickiej nie pozostało bez wpływu na proces kształtowania polskich postaw narodowych.
Współczesna młodzież, jej poglądy i wyznawane wartości
Rawicka, Iwona (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
W wielu dziedzinach ludzkiego życia występują spory doktrynalne, ideologiczne i światopoglądowe. Stanowią one ważną sferę funkcjonowania człowieka. Realizacja niezbędnych społecznych i indywidualnych potrzeb leży u fundamentów rozwoju świata wartości i światopoglądu. Proces realizacji potrzeb światopoglądowych przybiera na sile szczególnie w okresie dorastania, który charakteryzuje się dynamiką rozwoju, odkrywaniem świata, wartości i uczuć. Rozwój świadomości społecznej kształtuje przekonania i postawy moralne. Następuje wówczas dorastanie do samodzielnego życia i określenie swojego światopoglądu. Ważnym problemem związanym z kształtowaniem się hierarchii wartości jest wprowadzenie młodego człowieka w świat wartości. Dojrzewanie młodzieży jest procesem trudnym, skomplikowanym, bolesnym zarówno dla niej samej, jak i otoczenia. Z pokolenia na pokolenie notuje się jej przyspieszony rozwój, czyli akcelerację. Społeczeństwo i jego zachowania często nie sprzyjają harmonijnemu wprowadzeniu młodego człowieka w dorosłe życie. Wiele źródeł medialnych i czynników zewnętrznych powoduje zagrożenia prawidłowego rozwoju młodzieży w sferze psychospołecznej, w tym moralnej. Umiejętne wprowadzenie w świat otaczający młodych ludzi to szczególne zadanie rodziców, nauczycieli i pedagogów, zwłaszcza że nie zawsze system wartości młodych odpowiada społecznym oczekiwaniom. Wielu młodych ulega negatywnym tendencjom w budowaniu systemu wartości. Powoduje to coraz bardziej powszechne występowanie doświadczeń w obszarze ich niedostosowania społecznego.
Anzelm Weiss. 2019. Akta wizytacyjne parafii Wolsztyn z 1777 r. Lublin: Wydawnictwo KUL, ss. 189. ISBN 978-83-8061
Górecki, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
The Ethics of Albert Schweitzer as an Inspiration for Global Ethics
Globokar, Roman (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
Albert Schweitzer (1875–1965) was a fascinating person, a multivalent icon, mostly known as a doctor in the primeval forest of Africa. There he elaborated the ethics of boundless responsibility towards all living beings as a treatment for the restoration of a decadent civilization. Until his death, Schweitzer was struggling to elaborate a worldview of reverence for life that would be embraced by all religions and cultures. His ethics should be universally true for all people, regardless of time, place, or cultural background. In this article we present his worldview of reverence of life in a critical way. It will be emphasized that Schweitzer was not aware enough that his philosophy was culturally, religiously, historically, and also personally (biographically) conditioned, since it is impossible for anybody to step out of his or her historical and cultural backgrounds. He limited his ethical reflection to the individual sphere and did not allow for any ranking among living beings on a theoretical level. Despite these critical observations, reflection of the immediate experience of the human condition could be in our opinion a good starting point to understand the shared common morality of all humans. We are convinced that his ethical thoughts and seeing him as a role model can stimulate the search for global ethics today.
Hugona ze Świętego Wiktora traktat „De verbo Dei”. Przekład
Buraczewski, Michał; Libowski, Łukasz; Wilk, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
W niniejszym artykule przedkłada się tłumaczenie jednego spośród kilku pomniejszych, znanych pod wspólnym tytułem Sex opuscula spiritualia, dziełek Hugona ze Świętego Wiktora (ok. 1096–1141) – filozofa i teologa oraz mistyka, jednego z głównych przedstawicieli paryskiej szkoły wiktoryńskiej, autora coraz bardziej w polskim piśmiennictwie specjalistycznym obecnego – tłumaczenie mianowicie traktatu De verbo Dei. Utwór ten jest znakomitym exemplum dwunastowiecznej, monastycznej metody interpretacji Biblii. Stanowi go egzegeza króciutkiego fragmentu nowotestamentalnego, kilku zaledwie wersetów Listu do Hebrajczyków (4,12–5,2).
Staropolski żywot bł. Ilony z Veszprém OP (1200–1240)
Stefaniak , Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
The Dominican nun blessed Helen (Ilona) of Veszprém (Hungary), who lived in the first half of the 13th century in Hungary, was one of the first stigmata in the church. As a mystic she represented the Christocentric and passion present. After her death, she was surrounded by a local cult in Hungary, which since the 15th century has radiated thanks to the Dominicans to other countries, including Italy. In the era of the revival of the Church after the Council of Trent, the cult of Helen was revived and also reached Poland. An example of this is her life placed in the work of Hilary Piskorski: Lives of the Saints and Blessed of the Order of Ours for the whole year (…), Wilno 1759. It is important because it arose in a geographically very distant place from Veszprém, in Vilnius, and it is the most extensive life written in Polish in the Eighteenth century, which indicates that the figure of Helen was important among other numerous Dominican saints. Life was based on hagiographic broadcasts that have been widespread since the 18th century, primarily on the work of the Provincial of the Hungarian Dominican Province in Vienna in 1687 in the years 1642–1699, Sigmund Ferrarius, De rebus Hungaricae Provinciae Ordinis Praedicatorum. The text published in Vilnius gives little-known episodes about the spiritual figure of the Veszprém Dominican Saint.
Ks. Jan Macha w drodze na ołtarze. Kulisy procesu beatyfikacyjnego śląskiego męczennika
Bednarski, Damian (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
Ks. Jan Macha, kapłan diecezji katowickiej, podczas II wojny światowej stworzył organizację charytatywną, której działalność została zakwestionowana przez Niemców. Duchowny został aresztowany, uwięziony, skazany na karę śmierci i 3 grudnia 1942 r. ścięty na gilotynie. W 2012 r. abp Wiktor Skworc rozpoczął starania o wyniesienie ks. Machy na ołtarze. Artykuł przybliża kulisy i kolejne etapy (diecezjalny i rzymski) procesu beatyfikacyjnego śląskiego męczennika. Zwracając uwagę na konsekwentne i wierne trzymanie się procedur, wytyczonych przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych, autor nie unika wskazania trudnych momentów towarzyszących procesowi.
O. Aleksandra Krzysztofa Sitnika OFM badania nad dziejami polskich bernardynów (dorobek historiograficzny 2006–2019)
Górecki, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
O. Aleksander Krzysztof Sitnik OFM (ur. 1971 r.) należy do franciszkańskiej gałęzi Zakonu Braci Mniejszych prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP, nazywanych w Polsce bernardynami. W swoich pracach podejmuje zagadnienia dotyczące szeroko rozumianych dziejów prowincji bernardyńskich Zakonu Braci Mniejszych w Polsce, począwszy od 1453 r. Badania te poświęca dziejom poszczególnych klasztorów z gałęzi męskiej i żeńskiej, a ich dyskurs historyczny doprowadza do czasów współczesnych, ponieważ, jak sam uważa, atmosfera po 1945 r. nie sprzyjała wydawaniu dzieł analizujących dzieje Kościoła w Polsce, ani tym bardziej zgłębiających działalność zakonów. Autor prowadzi także badania naukowe z pogranicza biografistyki, prozopografii i edytorstwa źródeł. W artykule przeanalizowano dotychczasowy dorobek pisarski o. Sitnika, jaki opublikował w latach 2006–2019, to jest od czasu uzyskania przez niego stopnia naukowego doktora aż do czasu jego habilitacji w marcu 2020 r. Dorobek ów powiększył się aż o 250 pozycji, a łączna liczba wszystkich publikacji autora obejmuje do tej pory 272 pozycje.
Moralne aspekty małżeństwa sakramentalnego w świetle badań małżonków z Papui-Nowej Gwinei
Niscigorski, Wojciech (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
W 2018 r. przy pomocy kwestionariusza ankiety przebadano w PapuiNowej Gwinei 393 osoby w ośmiu parafiach w diecezji Goroka. W przeprowadzanych badaniach uwzględniono u respondentów oddziaływanie zmiennych niezależnych, takich jak: płeć, wiek, miejsce zamieszkania oraz fakt zawarcia małżeństwa sakramentalnego. Z przeprowadzonych badań wynika, że wysoki odsetek badanych rozumie wymogi moralne małżeństwa sakramentalnego. Częściej rozumieją je kobiety, respondenci w wieku powyżej 51. roku życia, zamieszkujący na wsi oraz ci, którzy zawarli małżeństwo sakramentalne. Wyzwaniem duszpasterskim w zakresie rozumienia aspektów moralnych małżeństwa kanonicznego są mężczyźni, osoby w wieku poniżej 31 lat oraz ci małżonkowie, którzy nie zawarli jeszcze małżeństwa kanonicznego, ale są w drodze do przyjęcia tego sakramentu w Kościele.
Gotowość duszpasterzy do towarzyszenia małżonkom w rozwoju wiary
Czerwonka, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
Duszpasterskie towarzyszenie małżonkom w rozwoju wiary wpisuje się w istotę zbawczej działalności Kościoła skierowanej wobec osób żyjących w sakramencie małżeństwa. Wsparcie małżonków płynące ze strony duszpasterzy jest realizowane przez prezbiterów poprzez ewangelizację, przepowiadanie słowa Bożego, katechezę małżonków i rodziców, posługę sakramentalną i kierownictwo duchowe, w końcu szczególnie poprzez świętość kapłańskiego życia. Przeprowadzone badania wśród duchownych archidiecezji przemyskiej dowiodły potrzebę formacji stałej prezbiterów, wspomagającej duszpasterskie towarzyszenie małżonków i motywującej duchownych do tej posługi.
Synoptyczne ujęcie roli Ducha Świętego w poczęciu Jezusa przez Maryję (Mt 1,18.20; Łk 1,35)
Witkowski, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
Artykuł opiera się na analizie trzech wersetów (Mt 1,18.20; Łk 1,35), które traktują o roli Ducha Świętego w poczęciu Jezusa przez Maryję. Mateusz dwukrotnie posługuje się formułą „z Ducha Świętego”, natomiast Łukasz stosuje w tym kontekście paralelę wskazującą, że Duch Święty jest mocą Najwyższego, czyli Boga. Duch Święty jest w tych tekstach odrębną Osobą, mającą więź z Ojcem i działającą w Jego imieniu. Dlatego poczęte Dziecko będzie Święte i nazwane od samego poczęcia Synem Bożym. W ten sposób tekst Mateuszowy otrzymuje pełniejsze zrozumienie, gdy jest odczytany w perspektywie Łukaszowej.
Zur Homonymie der Rede vom Gewissen
Wolbert, Werner (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2020)
In publications on the subject of “conscience”, too little attention is usually paid to the ambiguity of this term. As a practical reason, for example, the judgement of conscience affects all people according to the same standard, as internal legislator and judge it affects only the respective person. Here the question arises for the ethicist as to how such internal legislation (autonomy) is to be understood. Sometimes “conscience” also refers to the moral subject, the addressee of the verdict of conscience.

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 2020, T. 40, nr 1 wg Data wydania