Studia Paradyskie, 2019, t. 29

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/5835

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 13 z 13

Christliches Abendland? Personalität und Sakralität als europäische Grundwerte
Schallenberg, Peter (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
This article traces the constitutive significance of Christian ethics for the question of Europe‘s fundamental values, based on Augustinian theology of history and the principle of personality. The specific Christian understanding of personality, based on faith in the three-person God, is further interpreted in the following with Hans Joas as sacrality of the human person against the background of the desacralization of world and state, which is pre-determined in the Augustinian distinction between civitas Dei and civitas terrena and unfolds in modernity. The final meaning of law, natural law and morality and the human striving for happiness, which is identified with the striving for love according to Christian faith, is theologically expelled and justified as the spelling out of the sacrality of God by the human person.
Postęp jako aksjomat transhumanizmu
Gabrysz, Radosław (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Jeśli kategoria postępu jest punktem wyjścia dla złożonego programu transhumanistycznego, to należy zdiagnozować – jakie jest w stanie wygenerować konsekwencje natury naukowo-etycznej. Transhumaniści dostrzegają w przyspieszającym progresie naukowo-technologicznym szansę na „ucieleśnienie” projektu postczłowieka. Dlatego tempo wykładnicze rozwoju lub erupcja inteligencji (superinteligencja) – choć budzi pewne kontrowersje – jest nie tylko nieuchronne, ale wręcz pożądane dla dalszego rozwoju na#szej inteligencji. Należy zatem dostrzec, że powolne mechanizmy ewolucji mogą zostać zastąpione stymulowanym (postewolucyjnym) przekształcaniem człowieka na drodze do postczłowieczeństwa. Prometeizm postawy transhumanistów polega zaś na tym, aby wspierać kreatywne działania, które wpisują się w dalszą modyfikację człowieka. Jeśli epimeteizm stanowi tendencję ku zacofaniu, zdegenerowaniu i wstecznictwu, to równocześnie tkwi w tym inspiracja do moralizacji postępu – tak aby rozszerzenia potencjału ludzkiego przyniosły jak najwięcej korzyści. Choć transhumanizm podziela w pewnym zakresie naiwną wiarę w postęp, to jednak równocześnie formułuje takie postulaty, które domagają się wnikliwszej oceny etycznej i naukowej. Dopiero taka argumentacja może przynieść realne korzyści w rozwoju człowieka oraz określić właściwą aksjologię, która zostanie odpowiednio odniesiona do programu progresu w transhumanizmie.
Duchowa walka między prawdziwym a fałszywym „ja” jako droga do kontemplacji Boga w świetle twórczości Thomasa Mertona
Oleśków, Wojciech (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Walka duchowa między prawdziwym a fałszywym „ja” jest jedną najważniejszych koncepcji Thomasa Mertona. Walka ta rozgrywa się w sercu człowieka. Odkrycie prawdziwego „ja” jest wypracowaniem dojrzałej tożsamości w Bogu. Chrześcijanin zaczyna postrzegać świat z głębszego i bardziej duchowego punktu widzenia. Zaczyna on bardziej dostrzegać Chrystusa w swoim życiu. Staje się bardziej świadomy prawdziwego znaczenia swojej egzystencji. Oddala się on od rzeczy zewnętrznych, uwalnia od niepokoju i uczy się wychodzenia ku Bogu i drugiemu człowiekowi. Życie poświęcone kultowi fałszywego „ja” jest życiem grzesznym. Kierując się fałszywym „ja” człowiek jest przekonany, że jest bogiem i wokół niego skupia się cały wszechświat. Dąży on jedynie do zaspokojenia swoich pragnień. Poprzez odkrycie prawdziwego „ja” człowiek dochodzi do doświadczenia jedności z Bogiem, do kontemplacji. Jest to przeżycie własnej rzeczywistości zanurzonej w Bogu. Kontemplacja jest znakiem w pełni dojrzałego życia chrześcijańskiego.
Postawy rodzicielskie chroniące dzieci przed manipulacyjną działalnością grup kultowych
Bukalski, Sławomir (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Przedmiotem analizy niniejszego artykułu było ukazanie roli postaw rodzicielskich w minimalizowaniu podatności młodzieży na manipulacyjne oddziaływanie grup kultowych (sekt). W pierwszej części artykułu została przedstawiona problematyka związana z manipulacyjnymi działaniami grup kultowych. Istota manipulacji sprowadza się do przejęcia kontroli jednej osoby nad drugą bez wiedzy i zgody tejże osoby. Powyższe zagadnienie to aspekt przedmiotowy analizowanej w artykule zależności. Druga część artykułu ukazuje aspekt podmiotowy analizowanej zależności, czyli uwarunkowania podatności w okresie dorastania młodego człowieka. Trzecia część artykułu to sugestie profilaktyczne związane z właściwymi postawami rodzicielskimi. Działaniami zapobiegawczymi są postawy rodziców: akceptująca, współdziałania z dzieckiem, właściwa swoboda oraz uznawanie praw dziecka. W kontekście takich postaw możliwe jest skuteczniejsze promowanie właściwych systemów wychowawczych, dążenie do prawidłowego rozwoju moralnego oraz wzmacnianie tych cech osobowości, które prowadzą do kształtowania dojrzałej osobowości. Dokonana analiza upoważnia do stwierdzenia, że preferowane przez rodziców postawy mogą minimalizować podatność dorastających dzieci na manipulacyjne oddziaływania.
Spiritual Care als ethisches Instrument bei Sterbewünschen multimorbider und chronisch kranker Patienten unter thanatosoziologischen Gesichtspunkten
Menke, Marius (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Death and dying in western nations have been socially marginalized in recent decades. Since life is no longer under an imminent threat by wars and epidemics, the process of dying has been shifting into the seclusion of professional health care institutions. On the other hand there has been a development towards endless sustainment and a lack of awareness for the inevitability of one´s death. This new situation adds to the regular medical care of terminally ill patients an additional mindfulness for their social, ethical and spiritual needs. The version of “spiritual care” discussed below aims at a mutual strategy to combine medical care, ethics and pastoral ministry.
Skuteczna edukacja religijna jako narzędzie aksjonormatywne
Muńko, Dominika (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Celem artykułu jest wskazanie na innowacje pedagogiczne takie jak: przyspieszone czytanie ze zrozumieniem, mnemotechniki oraz notowanie nielinearne jako narzędzia mające służyć podnoszeniu efektywności procesu dydaktycznego, zwłaszcza w odniesieniu do edukacji religijnej. Ze względu na jej specyfikę wyrażającą się w jej sferze formacyjnej ma ona szanse przyczynić się do przełamania kryzysu aksjonormatywnego dotykającego coraz młodsze pokolenia.
Zastosowanie zasady zrównoważonego rozwoju w celu zmniejszenia zużycia energii na przykładzie energooszczędnego budownictwa mieszkaniowego
Marczak, Łukasz; Strzelczyk, Roman (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Artykuł przedstawia praktyczne zastosowanie zasady zrównoważonego rozwoju w budownictwie wielomieszkaniowym. W oparciu o metodologię typową dla katolickiej nauki społecznej prezentuje się energooszczędne budownictwo, którego zaletą są niskie koszty eksploatacji energii wynikające z jej zużycia w miejscu wyprodukowania. Społeczny aspekt zrównoważonego rozwoju w perspektywie Smart Home pozwala badać: z jednej strony użyteczność energooszczędnych technologii, z drugiej strony zakres energochłonności budynków mieszkalnych, których utrzymanie zależy od technologii termoizolacyjnych i uwarunkowań środowiska naturalnego.
Patriotyzm konstytucyjny współczesnej Europy w ujęciu Jürgena Habermasa
Przysucha, Piotr (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
W dyskursie społecznym i politycznym na przestrzeni wieków zastanawiano się jaki ustrój państwowy będzie miał najlepsze założenia funkcjonalne, ale też będzie mógł w pełni zaspokoić pragnienia obywateli wynikające z ich praw. Jednak te opinie były bardzo podzielone. W wielu sytuacjach zastanawiano się czy ustrój autorytarny nie jest lepszy od demokratycznego, czy władza nad narodem i państwem ma być złożona w ręce jednostek czy raczej ma zostać powierzona ludziom delegowanym ze społeczeństwa w celu reprezentowania całości obywateli. W tych dywagacjach zastanawiano się również czy państwo i jego funkcjonowanie ma być oparte na etniczności i tradycji narodowej czy raczej na ustawie zasadniczej, która wszystkich obywateli będzie traktować tak samo bez względu na kulturę i tradycję jaką cześć z nich reprezentuje. W tych rozważaniach szczególne miejsce we współczesnej filozofii, ale też socjologii zajmuje koncepcja patriotyzmu konstytucyjnego Jürgena Habermasa, który stara się poczynić starania, aby tworząc obraz państwa odejść od jego etniczności i kultury narodowej, a budować go na podstawie obiektywnych aktów prawnych, które będą wszystkich mieszkańców obowiązywać jednakowo. W tym miejscu należy zadać kilka pytań stanowiących pewne hipotezy pracy. Czy założenia tej koncepcji mogą zostać w pełni zrealizowane i wykorzystane w tworzeniu Unii Europejskiej i jej dalszych przekształceniach strukturalnych i instytucjonalnych? I wreszcie jaka będzie przyszłość koncepcji patriotyzmu konstytucyjnego współczesnej Europy?
Rozwój kultu św. Jadwigi Śląskiej w Wielkopolsce
Wiącek, Kamil (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Święci Pańscy wskazują nam, jak zmierzać do Boga poprzez ciągłą pracę nad sobą i świadectwo życia. Stanowią specyficzne narzędzie oddziaływania Boga, który przez przykład życia czczonych w liturgii, wzbudza w sercach wiernych pragnienie wcielania w czyn Ewangelii. Autor artykułu zwrócił uwagę, że chrześcijański kult świętych jest wciąż aktualny. W niniejszym artykule podjęto próbę krótkiej syntezy rozwoju kultu św. Jadwigi Śląskiej na ziemi wielkopolskiej. Na podstawie dostępnych materiałów i opracowań ukazano rys historyczny i kwestię rozumienia kultu świętych we wspólnocie kościoła, przedstawiono życie i działalność księżnej Śląska, jej kanonizację, rozwój kultu po śmierci i wpływ jej życia na pobożność średniowieczną. Następnie przedstawiono rozwój kultu świętej w Wielkopolsce od kanonizacji do lat 50–tych XX w. oraz następstwa kultu w pobożności ludowej, w postaci legend, które stworzono na ziemi poznańskiej na przestrzeni dziejów.
Zaangażowanie papieża Franciszka w dialog ekumeniczny w latach 2013-2018
Błasiak, Paweł (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Niniejszy artykuł podejmuje zagadnienie dialogu ekumenicznego prowadzonego przez papieża Franciszka. Ujęty temat został przedstawiony w kluczu chronologicznym. Poprzez kolejne lata posługi ojca świętego na Stolicy św. Piotra Franciszek uczestniczył w wielu spotkaniach i wydarzeniach o charakterze ekumenicznym, niejednokrotnie sam był inicjatorem takich wydarzeń. Autor przedstawia te ekumeniczne wydarzenia, w których brał udział papież z przedstawicielami przeróżnych Kościołów i wspólnot chrześcijańskich. Prawosławia, wspólnot protestanckich, Kościołów Wschodu i Zachodu, które miały miejsce niejednokrotnie podczas podróży zagranicznych papieża i przy okazji różnych wydarzeń, wizyt i spotkań. Autor stara się wydobyć charakterystyczne spojrzenie papieża na zagadnienie jedności chrześcijan, myśli i wątki, do których papież często powraca. Dokonanie takiego przedstawienia i syntezy ma na celu, ukazanie zaangażowania papieża Franciszka w dialog ekumeniczny, przedstawienie jak ojciec święty rozumie dążenie do jedności, w jakim kluczu go podejmuje, jakie wiąże z nim oczekiwania i jakie stawia przed nim cele.
Wybrane fenomeny mistyczne w doświadczeniu religijnym Alicji Lenczewskiej w świetle jej pism
Rachwalik, Walter (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Artykuł traktuje o polskiej nauczycielce, katoliczce, Alicji Lenczewskiej (1934- 2012), poślubionej mistycznie Bogu, autorce dwutomowego dzieła, w którym utrwaliła pouczenia Zbawiciela, przedstawiła dzieje swojej duszy i opisała otrzymane od Stwórcy nadzwyczajne charyzmaty, do których należy zaliczyć: mistyczne zaślubiny, ekstazy, stygmaty niewidzialne i obrazy duchowe.
Zarzuty wobec idei intronizacji Chrystusa Króla. Ujęcie krytyczne
Łapucha, Jarosław (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Idea intronizacji Chrystusa Króla jest problemem bardzo złożonym i wręcz niemożliwym do jednoznacznej oceny. Można jednak na nią spojrzeć jak na wydarzenie niezwykłe i wręcz przełomowe. Tematem niniejszego artykuły jest ukazanie zarzutów z jakimi musiało się zmierzyć dzieło intronizacji Chrystusa Króla w Polsce oraz ich krytyczna ocena. W opracowaniu zostały wyodrębnione trzy główne zarzuty wobec idei intronizacyjnej: zarzut tworzenia państwa katolickiego, zarzut zawłaszczenia kategorii narodu przez zwolenników intronizacji oraz zarzut zaprowadzania porządku teokratycznego w Polsce. Powyższe argumenty oponentów tego dzieła i prowadzone wokół nich dyskusje doprowadziły to tego, że w społeczeństwie polskim odważono się na nowo podjąć dyskurs dotyczący miejsca religii w przestrzeni publicznej. Brak jest jednak rzetelnego uzasadnienia ukazującego zasadność powyższych zarzutów w debacie publicznej. Niejednokrotnie argumentacja przeciwników dzieła intronizacji Chrystusa Króla ukazywana jest w kategoriach lęków lub obaw, które mało mają wspólnego z rzeczową dyskusją na ten temat.
Ingerencje Wydziału do Spraw Wyznań w Zielonej Górze w funkcjonowanie seminariów duchownych Kościoła gorzowskiego w latach 1946-1972
Mazurkiewicz, Dariusz (Wydawnictwo Pallottinum, 2019)
Twórcy powojennego ustroju społeczno-politycznego zmierzali do osłabienia, a w dalszej kolejności wyeliminowania Kościoła katolickiego z życia publicznego. Do realizacji tego celu służyła między innymi administracja wyznaniowa. W związku z tym w 1950 r. został powołany do życia Urząd do Spraw Wyznań oraz jego terenowe referaty, przemianowane następnie na wydziały. Jeden z nich powstał w Zielonej Górze i obejmował swoim nadzorem część administracji kościelnej ze stolicą w Gorzowie Wlkp. Kluczowym elementem jego działań była próba objęcia nadzorem Wyższego Seminarium Duchownego formującego kandydatów do kapłaństwa oraz niższych seminariów duchownych kształcących młodzież męską. W wyniku podejmowanych czyn udało mu się doprowadzić do likwidacji Niższego Seminarium Duchownego w Gorzowie Wlkp. oraz przeniesienia Wyższego Seminarium Duchownego z Gorzowa Wlkp. do oddalonej o 60 km od miasta wsi Gościkowo-Paradyż. Wydział do Spraw Wyznań w Zielonej Górze starał się również utrudniać formację do kapłaństwa poprzez wizytowanie wykładów i próbę wpływania na ich treść oraz nadzorowanie powoływania alumnów do odbycia służby wojskowej, w trakcie której byli oni nakłaniani do porzucenia drogi powołania. Polityka Wydziału nie była jednak, co trzeba wyraźnie zaznaczyć - samodzielna, ale inspirowana wytycznymi Urzędu do Spraw Wyznań w Warszawie i aktualnymi wskazaniami partyjnymi. Nie doprowadziła jednak do uzyskania pełnego nadzoru nad przygotowaniem alumnów do kapłaństwa, w czym duża zasługa władz kościelnych i samych alumnów.

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Paradyskie, 2019, t. 29 wg Data wydania