Communio, 2015, R. 35, nr 3-4 (191-192)

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/19834

Przeglądaj

Przeglądaj Communio, 2015, R. 35, nr 3-4 (191-192) wg Data wydania

Przejdź do miejsca w indeksie
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 20
  • Miniatura
    Pozycja
    Mercy in Hermeneutic of Continuity: John XXIII, John Paul II, and Francis
    Szostak, David (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Miłosierdzie stało się częstym tematem pontyfikatu papieża Franciszka, który zasłużył na tytuł Papieża Miłosierdzia. Jest to właściwy tytuł, ale wielu błędnie upatruje w tym odejście od nauczania jego poprzedników. Badanie nauczania i pasterskiego przykładu współczesnych papieży ukazuje u nich ciągłość tematyki Miłosierdzia Bożego. Jeśli „Dobry Papież” Jan XXIII ponownie wprowadził ten temat, to Jan Paweł II – papież encykliki Dives in misericordia i Niedzieli Miłosierdzia Bożego – oświetlił go i pogłębił. Franciszek – papież Roku Miłosierdzia – rozeznał, że obowiązkiem (munus) jego jak i całego Kościoła jest upowszechnianie orędzia o Miłosierdziu Bożym i wprowadzenie go w życie.
  • Miniatura
    Pozycja
    „Miséricorde” et „charité” dans les traditions d’Israël
    Artus, Olivier (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Słowa oznaczające „miłosierdzie” (w j. franc, miséricorde i charité ) należą do współczesnego słownika teologicznego i nie mają jednoznacznych odpowiedników w słownictwie Biblii hebrajskiej, gdzie powiązane są ze sobą trzy sąsiadujące pojęcia: miłość, miłosierdzie i przebaczenie. Ich analiza skłania do wniosku, że tradycje Biblii hebrajskiej odzwierciedlają ewolucję w rozumieniu samej istoty Boga. Izrael stopniowo oddala się od takiego pojmowania Boga, które ma wiele punktów wspólnych z kulturami starożytnego Bliskiego Wschodu, czyniącymi z Boga ostateczny punkt odniesienia ludzkiej sprawiedliwości, na rzecz specyficznej koncepcji Boga, który jest miłosierny sam w sobie (Wj 33,19). Tego przymiotu nie należy pojmować wyłącznie ontologicznie; przejawia się on w dziełach Boga wobec ludu (Mi 7,18). Co więcej, do relacji człowieka z Bogiem wyrażanej – szczególnie w księgach prorockich – w kategoriach sprawiedliwości, należy stopniowo dodawać teologię darmowości, która pojawia się w epoce perskiej i którą można znaleźć także w literaturze mądrościowej. Pociąga to za sobą zmiany w relacjach międzyludzkich: jest się wezwanym do przekraczania ścisłej sprawiedliwości w miłości bliźniego i pomocy najbiedniejszym. W końcu, w późnych tradycjach, Bóg miłosierdzia wypełnia swe dzieło także poza granicami Izraela, co nadaj e mu wymiar uniwersalny (np. księgi Jon, Rt).
  • Miniatura
    Pozycja
    Eine Frage der Barmherzigkeit. Das Gleichnis vom verlorenen Sohn (Lk 15,11-32)
    Söding, Thomas (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Przypowieść o synu marnotrawnym jest jedną z najbardziej znanych i popularnych przypowieści Jezusa. Wielu nazywa ją „przypowieścią o miłości ojca”, co lepiej koresponduje z tematem miłosierdzia. Ale czy ta przypowieść jest aż tak jasna? Jeśliby taka była, nie miałaby aż tak wielkiego echa – w muzyce, w literaturze, w malarstwie, w sztukach plastycznych, w kinie, w telewizji i w internecie. Znajduje się ona równie dobrze w Wyznaniach św. Augustyna jak i w powieści André Gide’a i w medytacjach Charlesa Péguy. Przed Wielkim Postem Kościół prawosławny obchodzi „Niedzielę Syna Marnotrawnego”. Przypowieść ta stanowi zatem część skarbca Kościoła i światowego dziedzictwa kulturowego; jest arcydziełem literatury i teologiczną latarnią morską. Przypowieści nie są dogmatami, ale ikonami. Choć w przypowieści o synu marnotrawnym jest zachowana różnica między Ojcem niebieskim a każdym ojcem ziemskim, to jednak Jezus sprawia, że możemy ujrzeć w niej niewidzialnego Boga. Cała Ewangelia jest interpretacją tej przypowieści, a ta ze swej strony streszcza Ewangelię. Ponieważ Jezus posługuje się przypowieściami w kontekście nadejścia Królestwa Bożego, dawanie im popaschalnego znaczenia nie jest ich zdradą, ale pogłębieniem. W ten sposób pytanie o miłosierdzie staje się sprawą dotyczącą wiary.
  • Miniatura
    Pozycja
    Industrializacja i urbanizacja jako czynniki kryzysu w świetle społecznej nauki Światowej Rady Kościołów
    Kopiec, Piotr (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Nauka społeczna od samego początku zajmuje centralne miejsce w działaniach Światowej Rady Kościołów (ŚRK). Znaczenie krytycznej teorii społecznej wzrastało i wzrasta, w miarę jak coraz większe znaczenie mają Kościoły z tzw. globalnego Południa. Głęboki kryzys społeczny i materialny, w którym znajduje się znaczna część państw świata, bieda, pogłębiające się dysproporcje ekonomiczne i bezrobocie przyczyniają się do politycznej niestabilności, konfliktów i wojen domowych, a w konsekwencji do ludzkiego cierpienia i rozprzestrzeniania się zła. Sprzeciwia się to, zdaniem teologów ze ŚRK, powołaniu chrześcijaństwa do wprowadzania Królestwa Bożego. Dlatego też tak ważne jest społeczne zaangażowanie płynące z wiary. Industrializacja i urbanizacja należą do słów kluczowych współczesnych przemian społecznych. Całkowicie zmieniły i zmieniają tradycyjny porządek społeczny, kształtując nowe środowisko życia człowieka i nowe czynniki ludzkiej kondycji. W konsekwencji nowe wyzwania stają wciąż przed Kościołami chrześcijańskimi. Artykuł omawia w syntetyczny sposób podstawowe treści dokonanej przez ŚRK krytycznej interpretacji obu procesów. Zaznacza również różnice, jakie dzielą Kościoły globalnego Południa i Kościoły państw bogatych w przypisywaniu im znaczenia. Wspomina również o znaczeniu industrializacji i urbanizacji, ujętych w perspektywie globalizacyjnej, dla samej organizacji Światowej Rady Kościołów.
  • Miniatura
    Pozycja
    „Bo Jego miłosierdzie na wieki” – Psalm 136 w bulli Misericordiae vultus
    Radulski, Sławomir (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    W bulli Misericordiae vultus ogłaszającej Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia, papież Franciszek odwołuje się do refrenu Psalmu 136: „Bo Jego miłosierdzie na wieki” Wspomina ten Psalm w kontekście Ostatniej Wieczerzy Chrystusa. Rzeczywiście, Ostatnia Wieczerza, a przez nią każda Eucharystia staje się wielkim aktem uwielbienia Boga i Jego miłosierdzia. Podobnie papież Benedykt XVI nauczał, że miłosierdzie – hesed, będące wyrazem Przymierza, jakie Bóg zawarł ze Swoim ludem, jest potwierdzeniem wierności Boga wobec człowieka. Bóg manifestuje swe miłosierdzie poprzez dzieło stworzenia świata oraz w historii Izraela. Tak więc stworzenie, wyjście z Egiptu i droga przez pustynię oraz obiecany dar ziemi objawiają Jego hesed – miłosierdzie. W końcu miłosierdzie zwraca się nie tylko ku Izraelowi, ale także do wszystkich ludzi poprzez dar życia wiecznego nam ofiarowany.
  • Miniatura
    Pozycja
    Wielki Kanon Pokutny świętego Andrzeja z Krety znakiem nawrócenia. Refleksja antropologiczna
    Białous, Mirosław (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Powyższy artykuł omawia antropologiczną strukturę arcydzieła św. Andrzeja z Krety - Wielkiego Kanonu Pokutnego. Najdłuższy, jaki kiedykolwiek napisano, jeden z dwudziestu czterech kanonów napisany – jak się domniemywa – przez greckiego arcybiskupa, jest nie tylko osobistym pokutnym wyznaniem, lecz także bardzo głęboką refleksją nad człowiekiem będącym w procesie nawrócenia. W tej refleksji pomagają autorowi Kanonu obrazy i tematy zaczerpnięte ze Starego jak i z Nowego Testamentu. Biblia, a w związku z tym Kanon, mówi na temat nawrócenia w pozytywnym świetle: oczekuje się od pokutujących naśladowania pozytywnych przykładów świętości i żalu oraz uczenia się jak unikać negatywnych przykładów grzechu, upadłej natury i dumy. Antropologia zawarta w Wielkim Kanonie wydaje się być bardzo prosta: człowiek nie jest doskonałym, jeśli jednak szczerze stanie w prawdzie przed Bogiem, szczególnie przed Jego łaską i miłosierdziem, rozpozna dobrze swoją sytuację, a jego duchowe zwycięstwo nad diabłem i grzechem będzie pełne.
  • Miniatura
    Pozycja
    Pismo Święte w katechezie – rys historyczny
    Osial, Wojciech (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Przedmiotem refleksji jest analiza obecności Pisma Świętego w katechezie od początku Kościoła aż po czasy współczesne. Zamiarem Autora jest wykazanie, że Pismo Święte od zawsze było obecne w katechezie i ta obecność, jakkolwiek bardzo zróżnicowana i nie zawsze wystarczająca, ma historię tak długą jak sama katecheza. Spojrzenie w przeszłość ukazuje różnorodne modele i rozwiązania, począwszy od sytuacji, kiedy Biblia stanowiła centralną treść nauczania, aż po katechetyczne strategie, w których była niemalże nieobecna. Śtrukturę refleksji wyznaczają niektóre etapy czy okresy w historii katechezy, w których przywoływanie Pisma Świętego odznacza się pewnymi charakterystycznymi cechami pozwalającymi mówić o jakimś modelu czy wzorze obecności Biblii w nauczaniu. Wśród nich są następujące: głoszenie Słowa Bożego w czasach apostolskich, centralność Biblii w katechezie chrzcielnej w okresie katechumenatu, stopniowy zanik katechezy biblijnej w okresie średniowiecza, próby powrotu do Biblii w czasach nowożytnych (XVI-XIX wiek), i w końcu kerygmatyczna odnowa katechezy w XX wieku. Na zakończenie zostają sformułowane najważniejsze wnioski podkreślające prawdę, że katecheza w żaden sposób nie może zrezygnować z Pisma Świętego, które jest jej podstawowym źródłem.
  • Miniatura
    Pozycja
    Ojcowie Kościoła i ubodzy. Świadectwo Cypriana, Ambrożego i Augustyna
    Requin, Nathalie (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Historycy zajmujący się późną starożytnością stwierdzają niemal jednomyślnie, że troska o ubogich została zaprowadzona w świecie antycznym przez chrześcijaństwo. Dokumenty ukazują nam, że ochrona biednych i troska o nich przypadły w udziale przede wszystkim Kościołowi instytucjonalnemu. Święty Cyprian z Kartaginy (ok. 200-258), św. Ambroży z Mediolanu (339-397) i św. Augustyn z Hippony (354-430) okazywali troskę o ubogich jako chrześcijanie, ale jeszcze bardziej jako pełniący urząd biskupi. Ich posługa skłoniła ich do wyboru życia w dobrowolnym ubóstwie, przyjmowania na siebie odpowiedzialności, by ożywiać i organizować praktykowanie miłosierdzia w swoich wspólnotach. Ci trzej Ojcowie Kościoła, chociaż robili wszystko, by ulżyć biednym, to nie wymagali od bogatych, by całkowicie wyzbyli się swych dóbr pod pretekstem, że „łatwiej jest wielbłądowi przejść przez ucho igielne niż bogatemu wejść do królestwa niebieskiego” (Mt 19,24). Chociaż dostrzegali Chrystusa w ubogim, to nie beatyfikowali biednego z powodu samej biedy. Podzielali wizję społeczeństwa, w którym tak bogaci, jak i biedni są oceniani równo w kategoriach zbawienia, którym jest udział w życiu Chrystusa.
  • Miniatura
    Pozycja
    Grzesznik jako ubogi potrzebujący miłosierdzia Bożego
    Lipniak, Jarosław M. (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Święty Tomasz z Akwinu nazywa usprawiedliwienie grzesznika największym dziełem Bożym. Źródłem usprawiedliwienia jest zaś miłosierdzie Boże. Dlatego możemy nazywać miłosierdzie największym przymiotem Boga. Teologia nie powinna zacieśniać miłosierdzia Bożego do procesu jednostronnego udzielania się ubogiemu grzesznikowi jedynie w pewnej określonej dziedzinie, np. w dziedzinie wyzwalania od grzechów. Takie zawężone pojmowanie miłosierdzia Bożego sprawia, że miłosierdzie nie jest pojmowane jako istotny przymiot Boskiej natury, a tylko jako pewne, doraźne zjawisko będące reakcją na wyjątkową sytuację człowieka. Dlatego koniecznością współczesnej teologii jest opieranie się na biblijnej idei miłosierdzia Bożego, obejmującej wszystkie formy samoudzielenia się Boga ubogiemu grzesznikowi, ze stworzeniem i usynowieniem włącznie. Stworzenie i usprawiedliwienie wzajemnie sobie odpowiadają. Usprawiedliwienie nie niweczy dzieła Stwórcy, ale szatana. Człowieczeństwo przebóstwione to człowieczeństwo, które dotarło do celu, dla którego zostało stworzone. Tak więc skutkiem usprawiedliwienia w niebie jest podniesienie ubogiego grzesznika na wyższy poziom i podobieństwo do Boga. Ono uzdalnia nas do przyjęcia szczęścia nieskończonego, Bożej szczęśliwości, dla której stworzył nas Bóg. W świetle tego, co napisano, jawi się jasny postulat: trzeba oczyścić nasze pojęcie miłosierdzia z jego jednostronności i zawężenia, zarówno na płaszczyźnie teoretycznej, jak i praktycznej. Przy daleko posuniętej jednostronności tego pojęcia ryzykujemy bowiem podejmowanie aktów, które niewiele mają wspólnego z autentycznym miłosierdziem. Dzieje się tak wtedy, kiedy człowiek nie posiada świadomości, że także ci ubodzy, którym wyświadcza miłosierdzie, są jego dobroczyńcami – tymi, od których otrzymuje miłosierdzie. Takie miłosierdzie odgrywa ważną rolę w kształtowaniu stosunków międzyludzkich. Relacji tych nie można układać na zasadzie sprawiedliwości czysto legalistycznej. Stosunki te powinny być przeniknięte miłością. Nauka o miłosierdziu Bożym powinna wprowadzić w katolicką chrystologię twórczy ekumeniczny „ferment” Na szczycie katolickiej „hierarchii prawd” jest Trójca Święta i Chrystus, u luteranów – usprawiedliwienie. Recepcja wskazuje, że oba stanowiska można połączyć, bo Chrystus jest naszym usprawiedliwieniem. On jest Zbawicielem świata. On jest naszym miłosierdziem.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Soteriologia i etyka. Ubóstwo jako wyzwanie dla Kościoła
    Müller, Gerhard Ludwig (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Papież Franciszek, który angażuje się jednoznacznie na rzecz „ubogiego Kościoła dla ubogich”, podkreślał wielokrotnie wewnętrzny związek między soteriologią i etyką: doświadczenie, że wszystko otrzymaliśmy od Boga ponagla nas do gotowości, abyśmy wielkodusznie dzielili się i przekazywali nasze dary. Ubogi jest powierzony trosce Kościoła. Tego jednak nie wolno osiągać kosztem nauczania kościelnego, lecz w harmonii z zasadami katolickiej nauki społecznej. W ramach wielkich zasad katolickiej nauki społecznej – pomocniczości, solidarności i personalizmu – w centrum musi znaleźć się człowiek jako osoba. Przy tym należy w szczególnej mierze posłużyć się soteriologią, której punkt ciężkości leży w systematycznym rozwinięciu zbawczej woli Jezusa. Gdy idzie o ubogiego i jego godność, nikt nie może być lepszym adwokatem jak Kościół, niosący poprzez historię zbawcze dzieło Jezusa.
  • Miniatura
    Pozycja
    Pakt z Katakumb św. Domitilli
    Pietrzak, Andrzej (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Chciwość jako przyczyna światowego ubóstwa. Diagnoza Światowej Rady Kościołów
    Składanowski, Marcin (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    Celem przedstawianego artykułu jest ukazanie różnych wymiarów i przejawów chciwości jako głównej przyczyny ubóstwa w jego współczesnych formach, tak jak ujmują to zarówno najnowsze refleksje Światowej Rady Kościołów, jak też poszczególnych działaczy ekumenicznych i kościelnych, związanych z pracami Rady. Artykuł rozpoczyna się od ukazania ewolucji poglądów Światowej Rady Kościołów w kwestii rozwoju i ubóstwa. Następnie mowa jest o różnorodnych przejawach chciwości we współczesnym świecie oraz o jej wpływie na powiększanie się obszarów współczesnego ubóstwa.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Bp Grzegorz Ryś, Skandal miłosierdzia, Kraków 2015: Wydawnictwo WAM, ss. 203.
    Wróbel, Jacek (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Wdowa z Sarepty Sydońskiej jako narzędzie w ręku Boga (1 Krl 17,8-24)
    Sadowski, Stanisław (Wydawnictwo Pallottinum, 2015)
    W niniejszym artykule autor próbuje odkryć charakter Bożego działania w życiu wdowy z Sarepty Sydońskiej w 1 Krl 17,8-24 i jego wpływ na jej życie i wyciągnąć wnioski jakie płyną z niego dla dzisiejszego czytelnika. Dla osiągnięcia celu ukazuje kontekst analizowanego tekstu i podstawowe informacje z zakresu historii jego redakcji. Dla lepszego osadzenia w realiach epoki podaje informacje na temat miejsca w którym rozgrywają się omawiane sceny oraz prezentuje sytuację postaci na tle danych o społecznym statusie wdowy na Starożytnym Bliskim Wschodzie. Korzystając z dostępnych rezultatów badań i pracując z tekstem źródłowym dokonuje szczegółowej analizy dwóch epizodów: 1 Krl 17,8-16 i 1 Krl 17,17-24. Szczególnie ważna jest dla autora odpowiedź na pytanie o to, w jaki sposób realizuje się w życiu wdowy zapowiedź posłużenia się nią dla podtrzymania proroka w jego misji. Bóg objawia swoją wolę przez słowo proroka, które przyjęte i zrealizowane, a więc zweryfikowane przez życie, wzbudza w niej wiarę, która stopniowo ulega rozwojowi. Dokonana analiza ukazuje opatrznościowy, w znaczeniu dzisiejszej teologii, charakter działania Boga w badanych fragmentach. Za rozwojem wypadków kryje się Boży zamysł, który realizuje się dzięki współpracy ludzi. Wypełniając misję Bożą doświadczają oni troski i wierności Boga, stając się dla nas zachętą do dostrzeżenia w sytuacji biedy i kryzysu szansy doświadczenia Bożej opieki. Uboga wdowa pomagając Eliaszowi zyskała szansę na przeżycie oraz doświadczyła wielkości Boga, budując swoją wiarę. Dzisiejszy czytelnik może odkryć w tym zachętę do wielkodusznego zaangażowania na rzecz potrzebujących niezależnie od swojej sytuacji.