Colloquia Theologica Ottoniana, 2013, nr 1

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/296

Przeglądaj

Przeglądaj Colloquia Theologica Ottoniana, 2013, nr 1 wg Temat "argucja"

Wpisz kilka pierwszych liter i kliknij przycisk przeglądania
Teraz wyświetlane 1 - 1 z 1
  • Miniatura
    Pozycja
    Sposoby opracowania akuminu. Jakub Masen i jego cykl epigramatyczny De Iuda proditore
    Nowaszczuk, Jarosław (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2013)
    Koncepcja, jaką przedstawił Jakub Masen w dziele Ars nova argutiarum, z dzisiejszego punktu widzenia jest oryginalna, uczony zaprezentował bowiem ujęcie, które w zasadniczej mierze stanowi owoc jego własnych przemyśleń. Celem jezuity było przede wszystkim ukazanie możliwości, dzięki którym można opracowywać argucje. Spektrum istniejących rozwiązań ujął w wyszczególnione przez siebie kategorie, które nazwał źródłami (fontes) i żyłami (venae). Teoria w przedstawionej postaci mieści się w tym zakresie poetyki, który dotyczy poezji konceptualnej i kunsztownej. Jakkolwiek epigramaty nie są powiązane z formami graficznymi i w przeważającej części brak w nich odpowiednich środków artystycznych, posiadają jednak coś z samej istoty tego typu twórczości. Podobnie jak w poesis artificiosa, gdzie prawie zawsze następuje podporządkowanie wiersza pewnemu schematowi, Masen wykorzystuje również pewnego rodzaju szablon. Nie chodzi jednak o formy powiązane z obrazem, lecz o układ logicznych elementów argumentowania. Ponieważ zagadnienie jest dość skomplikowane ze względu na odniesienia do dialektyki i retoryki, sam traktat stanowi rodzaj itinerarium. Autor prowadzi czytelnika, krok za krokiem odsłaniając coraz to nowe możliwości wynajdowania akuminu. Jak okazało się podczas analizy utworów dotyczących Judasza, ingerencja w bieg myśli, sterowanie skojarzeniami i gry słowne – wszystko to pozwoliło uczonemu opracować pokaźny zbiór epigramatyczny. Kwestią otwartą pozostaje, czy bez mała każda argucja daje się przyporządkować do wyszczególnionych fontes, jak utrzymywał jezuita. Jego teoria była ceniona przez barokowych znawców zagadnienia i późniejszych uczonych, gdyż wtajemnicza w warsztat poetycki w tym zakresie twórczości, gdzie aplikowano akuminy.