Colloquia Theologica Ottoniana, 2015, nr 1

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 1 z 1

Entymemat jako struktura epigramatyczna koncepcja Jakuba Masena
Nowaszczuk, Jarosław (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2015)
Barokowe epigramaty bywają oceniane krytycznie, uznawane za mało ciekawe i wymyślne. Jak się okazuje, dzisiejsi czytelnicy i interpretatorzy mogą błądzić nie tylko w ocenach, ale i rozumieniu dorobku dawnej epoki. Na przestrzeni czasu zagubiony został bowiem w badaniach literaturoznawczych entymemat, jeden z istotnych składników procesu twórczego i jedna z metod odczytywania poezji. Zasady, jakimi kierowano się, korzystając z sylogizmu krasomówczego w poezji, omawia w ósmym rozdziale swojego dzieła pod tytułem Ars nova argutiarum jeden z najwybitniejszych uczonych jezuickich XVII wieku, Jakub Masen. Autor podejmuje utrwalone w dialektyce i retoryce pojmowanie entymematu, oparte na wykładzie Arystotelesa, który skłania się ku tzw. koncepcji stylistycznej rozumienia zjawiska, wiążąc je zasadniczo z kompozycją dzieła. Swój wykład popiera licznymi przykładami i pokazuje, jak łączyć sylogizm z innymi środkami poetyckimi. Dzieło jezuity jest tym bardziej cenne, że stanowiło swego rodzaju itinerarium dla adeptów sztuki poetyckiej. Pozwalało uczniom i czytelnikom poznać niuanse procesu twórczego. Obecnie stanowić może dobre narzędzie do „deszyfracji” zawartego w epigramatach przesłania, co pozwoli bardziej skutecznie i poprawnie tłumaczyć i interpretować dawny dorobek epigramatyczny.