Polonia Sacra, 1999, R. 3 (21), Nr 4 (48)

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/1424

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 8 z 8

Bar-Kochba
Jelonek, Tomasz (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 1999)
David and Bar-Kocheba make in a way two pillars of Jewish history in the Promised Land. With David begins the Jewish state, with Bar Kocheba, a chief who established a new ephemeral Jewish state, it comes to an end. Since then Jewish nation has started its life in Diaspora. It officially lasted until 1984. David goes fighting against Goliat and finishes it successfully, he does it in the name of God trusting fully in Lord’s help. Bar Kocheba behaves in a quite different way. Even in his prayer he boasts that he does not need God’s help. David wins, Bar Kocheba loses. The histoiy of Israel is the history in which such a principle fulfils: „Not by might, nor by power, but my spirit, saith the Lord of hosts” (Zechariah 4,6).
La giustificazione e la salvezza in Rm 5,1-11 e Tt 3,4-7
Wronka, Stanisław (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 1999)
Artykuł ten jest kontynuacją dwóch poprzednich, opublikowanych na łamach Polonia Sacra w latach 1997 i 1998. Podejmuje on w dalszym ciągu problem relacji pomiędzy Pawiowymi pojęciami usprawiedliwienia i zbawienia, tym razem w oparciu o dwa teksty: Rz 5,1-11 oraz Tt 3,4-7, analizowane w kontekście całego Corpus Paulinum. W świetle Rz 5,1-11, usprawiedliwienie jest rzeczywistością już zrealizowaną, jak wynika to z dwukrotnego użycia aorystu δικαιωθέντες (w. 1 i 9). Usprawiedliwienie jest dziełem Boga (passivum theologicum), dokonanym poprzez śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa (por. Rz 4,25). Człowiek doświadcza jego owoców dzięki wierze i przyjściu chrztu, w którym działa Duch Święty (por. 1Kor 6,11; 12,13; E f 1,13; Tt 3,5). W usprawiedliwieniu bierze więc udział cała Trójca Święta. Łaska usprawiedliwienia jest zupełnie darmowa, pochodzi wyłącznie z miłości Boga do ludzi. Człowiek usprawiedliwiony trwa w tej łasce, która jest pewnym stanem, naznaczonym pokojem z Bogiem, pojednaniem z Nim i nadzieją na udział w przyszłej chwale Bożej. Paweł nie mówi o przyszłym usprawiedliwieniu, mimo że używa niekiedy i futurum (Rz 2,13; 3,20.30; 5,19; Gal 2,16; cf. 5,5). Różni się w tym od współczesnych mu rabinów, według których usprawiedliwienie miało mieć miejsce na końcu czasów i dokonać się na podstawie czynów. W oczach Apostoła usprawiedliwienie ma charakter rzeczywisty, a nie tylko deklaratywny. Wprawdzie Paweł używa w kontekście usprawiedliwienia czasownika λογίζομαι (“poczytać”; Rz 4,3.5-6.8-11.22-24; Gal 3,6) i w podobnym znaczeniu czasownika δικαιόω (“usprawiedliwiać”; Rz 4,5-8; 8,33), ale w wypadku drugiego czasownika sama końcówka -όω może sugerować, że chodzi tu nie tylko o znaczenie jurydyczne (“poczytać za sprawiedliwego”), ale także sprawcze (“uczynić sprawiedliwym”). Występujący w Rz 5,19 czasownik καθίστημι umacnia to przekonanie, bowiem pochodzi on bardziej ze słownictwa filozoficznego niż jurydycznego i oznacza “być ustanowionym”. Także inne teksty Pawłowe wskazują, że usprawiedliwienie nie jest dla niego tylko fikcją jurydyczną, ale niesie w sobie ontyczną transformację człowieka (por. 1Cor 1,30; 6,11; Col 1,21-22; Tt 3,4-7). Zbawienie jest wyrażone w omawianym tekście przy pomocy czasownika użytego dwukrotnie w futurum passivi σωθησόμεθα (w. 9-10). Ma więc ono charakter czysto eschatologiczny i będzie również dziełem Boga, podjętym z motywu miłości, a urzeczywistnionym poprzez Chrystusa dzięki mocy Ducha Świętego (por. Rz 8,11). W aspekcie negatywnym zbawienie polegać będzie na wyjęciu człowieka spod gniewu Bożego w dniu sądu, natomiast pozytywnie wyrazi się ono udziałem w chwalebnym życiu Chrystusa, co zakłada zmartwychwstanie ciał. Pomiędzy usprawiedliwieniem a zbawieniem istnieje zatem ciągłość. Usprawiedliwienie wprowadza w zbawienie, ponieważ przynosi pojednanie, pokój z Bogiem i nadzieję na udział w przyszłym chwalebnym życiu Bożym. Człowiek usprawiedliwiony, napełniony Duchem Świętym i miłością Boga, już doświadcza zbawienia w sposób zaczątkowy i może chlubić się nadzieją na osiągnięcie jego pełni w chwale. W drugim tekście Tt 3,4-7, zbawienie wyrażone jest nieoczekiwanie przy pomocy aorystu έσωσεν (w. 5; por Rz 8,24). Rozumiane więc jest jako dzieło już dokonane. W innych miejscach Apostoł użyje perfectum (Ef 2,5.8). Autorem zbawienia jest Bóg, Zbawiciel (σωτήρ; w. 4), który działa poprzez Ducha Świętego i Chrystusa, nazwanego także Zbawicielem (σωτήρ; w. 6). Dzieło to dokonało się poprzez obmycie chrzcielne, które sprawiło odrodzenie i odnową ontyczną człowieka. Jego motywem była dobroć, miłość i miłosierdzie Boga, a nie sprawiedliwe (έν δικαιοσύνη; w. 5) czyny ludzkie. Celem i skutkiem (ίνα; w. 7) dzieła zbawczego było usprawiedliwienie oraz dziedziczenie życia wiecznego. Usprawiedliwienie, dokonane przez Boga (por. aoryst passivi δικαιωθέντξς) Jego łaską, oznacza w tym kontekście gruntowną przemianą człowieka i jest już w pełni jego udziałem. Dziedziczenie życia wiecznego ma natomiast charakter zaczątkowy i stanowi przedmiot nadziei (por. Rz 8,24). Pojęcie zbawienia rozciąga się tutaj na całe dzieło Boga dokonane w historii. W świetle innych tekstów inicjatywa Boga wybiega nawet przed czas. Bóg bowiem podjął plan zbawienia od wieków i już na początku obdarzył ludzi łaską zbawienia. Kiedy Jego plan został objawiony i urzeczywistniony w historii, człowiek został wezwany do udziału w nim i obdarowany jego owocami (por. 2Tm 1,9-10; 1Tm 2,4). Pierwszym jest usprawiedliwienie, które stanowi z kolei gwarancję i warunek pełnego zbawienia. Praesens (1Kor 1,18; 2Kor 2,15) i futurum (Rz 5,9-10; 1Kor 3,15; 5,5; 2Tm 4,18), w których Paweł używa również czasownika σώζω, wskazują jednak, że zbawienie nie zostało zrealizowane jeszcze w pełni. Jak więc widać, pojęcie zbawienia obejmuje wszystek czas od wieczności do wieczności, od uniwersalnego planu podjętego przed wiekami przez Boga poprzez jego realizację w historii, której centrum stanowi Chrystus, aż do eschatologicznego wypełnienia. Usprawiedliwienie jest początkowym etapem dzieła zbawczego, pierwszym jego owocem i warunkiem osiągnięcia pełni zbawienia, które polega na udziale w wiecznym życiu Boga.
Grzech jako choroba i Bóg jako lekarz w Piśmie Świętym
Dąbek, Tomasz Maria (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 1999)
After the disobedience of the first people if fell to their lot to live in the state of illness and perplexity and split between people and the whole creation which expects to be redeemed together with people (Rm 8.20-22) St. Paul writes about the mystery of wickedness (μυστήριον τής άνομίας – 2 Th 2,7). In the Old Testament God is a physician for his people (Ex 15,26; Dt 32,39; Ps 6,3; 30,3; 41,5; The Bible often uses the following parallels; sin - disease, sickness, death, way to death. 60,4; 103,1-3; 107,20; 147,3; Is 19,22; 57,18f; Jr 30,17; 33,6; Hos 5,13; 6,1; 11,2; Pr 20,30). This is a preparation for the Jesus' function of physician (Is 53,4; Mt 8,17) for the sickness of body and soul (Mt 9,12n; Mk 2,17; Lc 5,3 If; Ac 10,38; 1 P 2,24). He changes our sick body into the new body – spiritual one σωμα πνευματικόν – 1 Co 15,44) and the sick people into the new people through baptism and the gift of the Holy Spirit.
Pneumatologia Teodoreta z Cyru w komentarzu do 1 i 2 Listu do Koryntian
Żelazny, Jan (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 1999)
La pneumatologia di Teodoreto di Ciro fa parte della sua attività come teologo e predicatore del Vangelo. Nei suoi commenti alle lettere di S.Paolo ai Corinzi appare il suo insegnamento dogmatico collegato con la teologia della Santa Trinità come uno dei rappresentanti della scuola di Antiochia, non molto originale. Ma nello stesso momento nel suo insegnamento, nella sua spiegazione della presenza dello Spirito Santo nell’uomo la sua teologia si avvicina alle posizioni di S. Cirillo di Alessandria, che è stato definito il suo più grande antagonista! Per Teodoreta la divina grazia significa realmente la presenza della persona dello Santo Spirito nell’anima, presenza reale e attiva. Questa presenza della Terza Persona Divina è fonte e causa di tutti i cambiamenti, delle conversioni e delle azioni: veramente tante grazie nel nostro linguaggio significano soltanto una grazia – la presenza – in varie modi di azione dello Spirito Santo. Su questo punto il suo insegnamento è vicino soltanto al pensiero di S. Cirillo di Alessandria. C’è una domanda? Come si presenta la pneumatologia di Teodoreto di Ciro negli altri suoi scritti? E come si può trasmettere il suo pensiero teologico e teoretico nella pratica di vita cristiana.
Profetyczny wymiar rodzicielstwa
Stala, Józef (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 1999)
Nell’articolo presentato si parla della dimensione profetica della paternità e maternità atraverso manifestazione del mistero dell’uomo, del mistero della paternità di Dio e della maternità della Chiesa. Carisma della famiglia frutta attraverso la sua missione, che si realizza nella fede, nella speranza e nella carità. In questo carisma viene rivelato un dono e i sui frutti, che rimangono anche un dono. In questo particolare significato il carisma della famiglia assume veramente la dimensione profetica.
Rola argumentów biblijnych Starego Testamentu w teotokologii prawosławnej
Życiński, Wojciech (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 1999)
Theotokologie bedeutet eine oft in der Theologie der ortodoxen Kirche anzutreffende Bezeichnung der Glaubenslehre in Bezug auf Mariologie. Obwohl sie den dogmatische Status der Lehre von Unbeflecktem Empfängnis und Himmelfahrt Mariens nicht anerkennt, übertrifft sie jedoch in Kultus und Liturgie mehrfach die Frommigkeit der katholischen Kirche. Dies wird zum Ausdruck gebracht, indem man von den alttestamentlichen Bibeltexten Gebrauch macht. Die Texte in analoger Weise auf Maria bezogen, lassen zum Ausdruck eine Überzeugung der Theotokologie der ortodoxen Kirche kommen, die die Geburt des Messias oder Anwesenheit Gottes bei seinem Volke ankündigen.
Teologiczne podstawy godności osoby ludzkiej
Kubik, Kazimierz (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 1999)
Man and his dignity is one of the most basic issues of Catholic social science. Deep grounds for this option are to be found in the doctrine of faith and in the principles of Christian morality. Already in his first encyclical, “Redemptor hominis”, John Paul II reminded the world that man constitutes the “first and fundamental way of the Church” Each experience of man - in every possible social relation - involves assuming a clear anthropological conception as its basis. One can say that we meet man as we understand him. The Church in her teaching of this matter has always underlined the dual character of man's dignify, supernatural and natural. The natural aspect of dignity is its inherent attribute. Its source is the sheer fact of being bom as a human being, the basis of which is God Himself. Man, however, emerges in his entirety only when the supernatural aspect of his dignity has been taken into account. This touches not only the origins but also the destiny of man. Man has been created by God as His picture and likeness, redeemed with the precious blood of Christ, and invited to be God's child, the living sanctuary of the Holy Spirit and to gain eternal life in sanctifying communion with God.
Z Chrystusem: od chrztu i wiary do życia wiecznego
Misztal, Wojciech (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 1999)
Quant aux expressions du type avec le Christ (syn Christô), dans les lettres dont l'authenticité paulinienne est couramment admise, on peut distinguer les constructions suivantes: 1) syn Christô („avec le Christ”, Rm 6,8; Phl 1,23); 2) syn lêsou („avec Jésus”, 2 Co 4,14); 3) syn kyriô („avec le Seigneur”, 1 Th 4,17). Très proches des expressions énumérées ci-dessus sont la construction „avec lui”, syn autô (dans le cas où le pronom autô désigne le Christ), ainsi que les mots composés avec le préfixe syn-. Quant à la construction syn autô, dans les lettres authentiques il y a les passages suivants dans lesquels autô désigne le Christ: Rm 8,32; 2 Co 13,4; 1 Th 4,14 et 5,10. Au sens propre la préposition syn signifie „avec” et peut exprimer par ex. l'idée de communauté. Ainsi, du commencement de la vie nouvelle jusqu'à sa plénitude, ces quelques textes offrent un panorama de la vie du chrétien. Le chrétien n'est pas seul. Son existence entière doit demeurer à jamais celle avec le Christ. Les constructions du type avec le Christ semblent donc être utilisées pour exprimer ce qui est essentiel pour le chrétien, à savoir son espoir d'être à jamais avec son Sauveur (cf. 1 Th 4,14.17; 5; 10; Phi 1,23; 2 Co 4,14; Rm 8,32; Col 3,4). Cet espoir prend naissance dans le mystère pascal du Sauveur afin d'englober toute l'existence du croyant (cf. Rm 6,8; Col 2,13.20; 2 Co 13,4; Col 3,3). Dans les lettres authentiques nous rencontrons à peu près quatre-vingts mots différents commençant par Ils constituent donc un groupe plutôt important. Le nombre des mots qui nous intéresseront, est beaucoup plus restreint. Il ne s'agira que de ceux d'entre eux qui sont assimilables aux constructions du type syn Christô. Comme c'était le cas des constructions du type syn autô, cela reste à établir pour chaque emploi du mot donné en étudiant le contexte. Ainsi, quant aux épîtres authentiques il faut énumérer ici: 1) sygklêronomos (Rm 8,17); 2) syzaô (Rm 6,8; 2 Co 7,3); 3) symmorphizomai (Phi 3,10); 4) symmorphos (Rm 8,29; Phi 3,21 ); 5) sympaschô (Rm 8,17; 1 Co 12,26); 6) symphytos (Rm 6,5); 7) syndoxazô (Rm 8,17); 8) synthaptô (Rm 6,4); 9) systauroô (Rm 6,6; Ga 2,19). Ainsi, comme les formulations du type avec le Christ, aussi ces neuf mots en syn- font comprendre la vie entière des chrétiens comme celle avec le Christ. La vie avec lu i commence lors du baptême pour atteindre sa plénitude avec la parousie du Christ et la résurrection. La vie avec lui est, comme le démontrent les textes dans lesquels nous avons rencontré les constructions du genre syn Christô et les mots en syn-, une vie de communion et de solidarité entre le Christ et les chrétiens ainsi qu'entre les chrétiens eux-mêmes.

Przeglądaj

Przeglądaj Polonia Sacra, 1999, R. 3 (21), Nr 4 (48) wg Temat "Biblia"