Liturgia Sacra, 2016, R. 22, nr 1 (47)

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/29002

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 3 z 3

Malowidła Adolfa Hyły w diecezji opolskiej i gliwickiej
Szweda, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Zarówno osoba Adolfa Hyły, żyjącego w latach 1897-1965, jak i jego malarska twórczość wciąż dla wielu pozostaje dziś nieodkryta i nieznana. Obrazy tego artysty rozsiane są po całej Polsce, w prawie wszystkich archidiecezjach i diecezjach. Spośród nich najbardziej rozpowszechnionym i rozpoznawalnym na całym świecie jest wizerunek Jezusa Miłosiernego z krakowskich Łagiewnik. Zasadniczym celem powyższego artykułu jest ukazanie w syntetycznej formie historii powstawania dzieł pędzla Adolfa Hyły zlokalizowanych w dwóch diecezjach – opolskiej i gliwickiej. Artykuł podzielony został na dwie części. W pierwszej omówiono malowidła znajdujące się na terenie diecezji opolskiej, a w drugiej – w diecezji gliwickiej. Analizując poszczególne obrazy pod kątem ich powstawania, zastosowano klucz chronologiczny, poczynając od najstarszych aż do najmłodszych realizacji. Dzięki odnalezionemu katalogowi dzieł Adolfa Hyły, jak również w trakcie przeprowadzonej kwerendy naukowej, spośród jedenastu malowideł udało się zlokalizować dziewięć: w diecezji opolskiej trzy i w diecezji gliwickiej sześć dzieł Adolfa Hyły. Wciąż nieznane pozostaje miejsce przechowywania dwóch obrazów Bożego Miłosierdzia na terenie diecezji gliwickiej: w parafii św. Wawrzyńca w Zabrzu Mikulczycach i parafii św. Józefa w Gliwicach.
O domu i bibliotece El Greca
Witko, Andrzej (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Domenikos Theotokopoulos, powszechnie znany jako El Greco, od 1589 r. zamieszkiwał w pałacu markiza de Villeny, dokąd powrócił w 1604 r., by pozostać tam już do śmierci (1614). Przedmioty będące własnością malarza wymienione zostały w dwóch inwentarzach, spisanych przez jego syna, Jorge Manuela, w 1614 oraz 1621 r. W świetle tych przekazów archiwalnych zarówno wyposażenie domu greckiego malarza, jak i jego biblioteka prezentują się bardzo skromnie. Jednakowoż artysta wynajmował pałac umeblowany, dlatego też w inwentarzach odnotowano tylko i wyłącznie przedmioty będące własnością Theotokopoulosa. Nie wiemy, na ile szczegółowy był zapis inwentarza sporządzonego po śmierci artysty, biorąc pod uwagę, iż jego długi miały być wyrównane przez różnej klasy dobra pozostawione w jego domu. Z kolei w inwentarzu z 1621 r. pojawiają się nowe przedmioty, które mogły być nabyte już przez Jorge Manuela w czasie, gdy zajmował to samo mieszkanie wraz ze swoją pierwszą żoną. Z pomocą tych dwóch inwentarzy w dużej mierze udało się zrekonstruować pierwotną bibliotekę El Greca, a nawet odnaleźć kilka dzieł na marginesie opatrzonych przez artystę komentarzami dotyczącymi architektury i malarstwa. Intensywny rozwój intelektualny greckiego malarza, zapoczątkowany na Krecie, znalazł swe dopełnienie poprzez kontakt ze znakomitymi dziełami włoskich mistrzów, a także dzięki relacjom z włoską elitą intelektualną i lekturze bardzo zróżnicowanych prac, cieszących się wówczas dużą popularnością, dotyczących głównie teorii artystycznych i architektury. Zainteresowanie się tymi dziedzinami zainspirowało malarza do napisania niezachowanego traktatu o architekturze oraz do projektowania szeregu retabulów przeznaczonych na ekspozycję jego obrazów. Nic przeto dziwnego, iż w swej bibliotece El Greco posiadał kilka egzemplarzy traktatu Witruwiusza oraz prace Sebastiana Sedia, Andrei Palladia czy Jacopa Barozziego da Vignoli. Biblioteka Theotokopoulosa była starannie wyselekcjonowana pod kątem dzieł z humanistyki. Znajdowało się w niej dwadzieścia siedem książek w języku greckim, lecz dominowały tam prace pisane w języku włoskim, podczas gdy niemal nie występowały publikacje w języku łacińskim. Jeśli już zawierała dzieła kultury rzymskiej, pojawiały się one we włoskich tłumaczeniach. Także wydań w języku hiszpańskim było w porównaniu z włoskimi niewiele. Biblioteka El Greca, zawierająca dużą ilość książek humanistycznych, zwłaszcza po grecku i włosku, może świadczyć o jego szczególnych zainteresowaniach, a być może nawet o profilu jego wykształcenia. Niestety, po śmierci malarza i konfiskacie jego dóbr w 1622 r., w związku z niewywiązaniem się z zobowiązań wobec Hospital Tavera w Toledo, biblioteka El Greca przepadła bezpowrotnie.
XVI Konferencja SARP o charakterze retrospekcyjnym z cyklu „Kościoły naszych czasów” w ramach SacroExpo 2015 (Kielce, 22-24 czerwca 2015 r.)
Nadrowski, Henryk (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)

Przeglądaj

Przeglądaj Liturgia Sacra, 2016, R. 22, nr 1 (47) wg Temat "art"