Żak, Łukasz (Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko-Praskiej, 2022)
Celem eseju jest pokazanie, w jaki sposób można badać historię diecezji warszawsko-praskiej, wykorzystując osiągnięcia współczesnej historiografii. W pierwszej części autor opisuje zmiany, jakie zaszły w ostatnich dwóch stuleciach w historiografii, także tej katolickiej, koncentrując się szczególnie na przejściu od historii politycznej, wydarzeniowej, instytucjonalnej do historii społecznej, mentalnościowej, oddolnej. W drugiej części zaś została przedstawiona propozycja wykorzystania socjologicznej teorii budowania tożsamości zbiorowej w celu opowiedzenia o początkach istnienia diecezji warszawsko-praskiej. Autor sugeruje konieczność przeprowadzenia badań, których celem byłoby ustalenie, w jaki sposób i z jakim skutkiem kształtowało się poczucie przynależności do nowej warszawskiej diecezji wśród kleru i świeckich.
