Polonia Sacra, 2020, R. 24, Nr 1 (59)

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/4818

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 10 z 10

Antropologicznokulturowa interpretacja przypowieści o niemiłosiernym słudze (Mt 18, 23–35)
Kręcidło, Janusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
Przedmiotem prowadzonych w artykule analiz jest ekspozycja teologii miłosierdzia zawartej w przypowieści Jezusa w Mt 18, 23–35. Tekst ten został przebadany w świetle trzech kryteriów antropologicznokulturowych, które pozwoliły odczytać tę przypowieść w świetle realiów życia autora i adresatów. Są to: ideologia królewska, relacja „patron – klient” oraz honor i wstyd. Rezultatem analiz jest głębsze wyeksponowanie przesłania teologicznego Mt 18, 23–35: bezwarunkowe miłosierdzie, które Bóg okazuje grzesznikom, powinno stymulować w nich wzajemne okazywanie sobie przebaczenia win.
Biblijny motyw bramy. Jezus jako brama w J 10, 7. 9
Walczak, Małgorzata (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
Jednym z samookreśleń Jezusa, występującym w Ewangelii jest θύρα (J 10, 7.9), które oznacza m.in. bramę. Pierwsza część artykułu prezentuje biblijną terminologię używaną do jej opisu ( דֶּלתֶ ,פּתֶַח ,שַׁערַ , πύλη, θύρα, εἴσοδος, πυλών), aby następnie przejść do analizy funkcji z nią związanych. Liczne bowiem funkcje bramy i jej kulturowe znaczenie pomagają w interpretacji tych słów Jezusa. Jezus określa siebie jako bramę, ponieważ daje bezpieczeństwo swoim owcom możliwość przejścia w bezpieczną sferę. W Nim dokonują się prawdziwe sądy oraz liturgia. Chrystus jawi się również jako Ten, który jest zabezpieczeniem potrzeb tych, którzy za Nim idą, a także reprezentuje ich, jako głowa stada.
„Bogactwo” Bożego miłosierdzia w listach św. Pawła
Rycerz, Zbigniew (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
Autor stawia sobie za cel prezentację miłosierdzia w listach św. Pawła w aspekcie ubogacającej relacji Boga do człowieka. Poddaje analizie najbardziej reprezentatywne teksty, które zawierają bazę semantyczną: ἔλεος–ἐλεέω i οἰκτιρμός–οἰκτίρω. Punktem wyjścia czyni osobiste doświadczenie miłosierdzia Bożego w życiu apostoła. Następnie podejmuje próbę wnioskowania jak ono wpłynęło na rozwój nauki o miłosierdziu i jakie znalazło przełożenie na praktykę życia chrześcijańskiego. W końcu zadaje pytanie o dojrzałość Pawłowej nauki o Bożym miłosierdziu.
Chrystocentryczny wymiar antropologii Hansa Ursa von Balthasara
Jastrzębski, Andrzej (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
W niniejszym artykule autor nakreśla podstawowe cechy charakteryzujące rozumienie człowieka w myśli Hansa Ursa von Balthasara, według którego człowiek dochodzi do osiągnięcia prawdziwej pełni swego człowieczeństwa jedynie poprzez przyjęcie łaski odkupienia wysłużonej mu przez Chrystusa. Naśladowanie Chrystusa, które jest pierwotnym zadaniem człowieka odkupionego, jest w swej istocie przyjęciem i wypełnieniem otrzymanej od Boga Ojca życiowej misji. Przyjęcie tej misji i życie nią pozwala człowiekowi dotrzeć do pełni prawdy o sobie, tj. zrozumienia oraz przyswojenia swojej najgłębszej tożsamości jako bytu. Dalszą konsekwencją tego procesu jest dla człowieka jego spełnienie, a w końcu także osobista świętość. Ważnym kontekstem tego procesu jest modlitwa kontemplacyjna.
L’Église et les sciences de gestion
Giffard, Pierre-Alain (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
W tym artykule przeanalizowano wykorzystanie nauk o zarządzaniu w Kościele i zbadano stosowność stosowania nowoczesnych zasad organizacyjnych w środowisku kościelnym. Autor podkreśla zasady zarządzania stosowane przez cztery rosnące kościoły ewangelickie. Następnie bada narodziny i rozwój nowoczesnego zarządzania. Wreszcie proponuje zasadę, dzięki której Kościół może prowadzić zdrowy dialog z naukami o zarządzaniu, który łączy otwartość i roztropność.
Miłosierdzie Boże szansą ożywienia posługi charytatywnej Kościoła w Polsce
Przygoda, Wiesław (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
Ogłoszony przez papieża Franciszka Rok Miłosierdzia niewątpliwie przyczynił się do intensywniejszego głoszenia prawdy o miłosierdziu Bożym oraz do rozwoju różnych form kultu miłosierdzia Bożego w Kościele. W kontekście tego wydarzenia rodzi się inne pytanie, w jaki sposób ów jubileusz mógł się przyczynić do ożywienia posługi charytatywnej Kościoła w Polsce? Próbę odpowiedzi na to pytanie stanowi niniejsze opracowanie, a jego źródłem podstawowym są współczesne dokumenty Kościoła, szczególnie nauczanie papieża Franciszka. Autor przedstawia najpierw miłosierdzie jako zasadę duszpasterstwa, gdyż miłosierdzie ma przenikać wszystkie funkcje podstawowe Kościoła (kerygma-marytria, leiturgia, diakonia). Następnie na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie analizuje aktualny stan ubóstwa w Polsce. W finalnej części artykułu wskazuje kryteria Kościoła służebnego. W przekonaniu autora stosowanie tych kryteriów jest warunkiem pomyślnej realizacji posługi charytatywnej Kościoła w Polsce.
Miłosierdzie jako istotny temat Ewangelii według świętego Łukasza
Blajer, Piotr (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
Ewangelia św. Łukasza jest jedyną w swoim rodzaju. Jako jedyna ewangelia posiada kontynuację w Dziejach Apostolskich. Każdy kto sięga po ewangelię Łukasza może w niej znaleźć coś dla siebie. Dla przykładu warto zwrócić uwagę, że prolog został napisany w klasycznym stylu greckim, a pierwsze dwa rozdziały, w których autor opowiada o dzieciństwie Jezusa, przypominają stylem i formą księgi Starego Testamentu. Ewangelia Łukasza jest szczególną nie tylko pod względem literackim, ale także tematycznym. Trzeci ewangelista w sposób charakterystyczny wskazuje, że Jezus przyszedł na świat, by zbawić wszystkich. Dokonuje tego ukazując nieskończone Boże miłosierdzie, które pochyla się nad każdym potrzebującym pomocy bez względu na jego status. W centrum tego orędzia znajdują się trzy przypowieści o miłosierdzi w rozdziale 15. Są one odpowiedzią Jezusa na krytykę faryzeuszy i uczonych w Piśmie, którzy złym okiem spoglądają na Jego pochylanie się nad tymi, którzy najbardziej potrzebują Bożego miłosierdzia.
Miłosierdzie w homiliach św. Jana Chryzostoma na Ewangelię według św. Mateusza
Baron, Arkadiusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
Artykuł podejmuje problem Bożego miłosierdzia w ujęciu homilii św. Jana Chryzostoma na Ewangelię według św. Mateusza i św. Jana Chryzostoma na Ewangelię według św. Mateusza oraz jego rolę w życiu chrześcijańskim. Miłosierdzie jest imieniem Boga. Chryzostom uważa, że Boże miłosierdzie jest jedyną racją Wcielenia Syna Bożego, ponieważ przyjął On ludzkie życie, aby wybawić ludzi od wszelkich chorób i zła. Dlatego miłosierdzie stanowi istotę chrześcijańskiego życia. Chryzostom podkreśla, że nagród za miłosierdzie okazane ludziom w ciągu życia doczesnego nie można porównywać z Bożym miłosierdziem, ponieważ ludzkie miłosierdzie dokonuje się w sprawach doczesnych, a Boże miłosierdzie oferuje wieczne zbawienie. Boże miłosierdzie zawsze jest powiązane ze zbawieniem, które ludzie mogą otrzymać bez udziału człowieka i bez żadnych warunków; potrzebne jest natomiast tylko nawrócenie i przebaczenie. Miłosierdzie jest tak ważne dla autentycznego życia chrześcijańskiego, że chrześcijanie powinni uczyć się go udzielać przez całe życie. Bóg Ojciec i Jezus Chrystus są jego najlepszymi nauczycielami. Miłosierdzie jest miarą człowieczeństwa. Człowiek niemiłosierny jest duchowo martwy nawet jeśli jeszcze żyje życiem doczesnym. Kara za brak miłosierdzia jest wieczna. Nie jest autentycznym miłosierdziem obdarzanie innych nie swoimi lub nieuczciwie zdobytymi dobrami.
Perykopa o nawróconym na krzyżu złoczyńcy (Łk 23, 40–43) w świetle Łukaszowej nauki o miłosierdziu
Hałas, Stanisław (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
Choć wszyscy czterej ewangeliści opowiadają o dwóch złoczyńcach ukrzyżowanych wraz z Jezusem, to jednak tylko Łukasz podaje rozmowę ukrzyżowanego Jezusa z jednym z nich. Obiecuje mu, że jeszcze tego samego dnia („dzisiaj”) znajdzie się z Nim w raju. W ten sposób nawrócony złoczyńca zostaje ukazany jako pierwszy człowiek, który otrzymuje zbawienie od umierającego Jezusa. W kontekście całej Ewangelii Łukaszowej jest on bardzo ważnym przykładem Bożego miłosierdzia, które uwidacznia się w zbawieniu.
Zamienniki pokut w ujęciu irlandzkich i brytyjskich ksiąg pokutnych
Szpetkowska, Beata Jadwiga (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2020)
Artykuł omawia zamienniki pokuty występujące w irlandzkich i brytyjskich księgach pokutnych, wydanych przez Arkadiusza Barona i Henryka Pietrasa (zob. Księgi pokutne, Kraków 2011, s. 1-259). Zamienniki pokut znajdujemy w Canones Hibernenses, c. 650; Poenitentiale Cummaeani (VII wiek); Discipulus Umbriensium; Capitula Theodori; Excarpsum de canonibus catholicorum Patrum vel Poenitentiale ad remedium animarum domini Egberti archiepiscopi Eburacae civitatis (lata 732–766) oraz w Sancti Egberti Eboracensis archiepiscopi poenitentiale libri V (VIII wiek). Większość zamienników umożliwia zmianę długiej i uciążliwej pokuty postu o chlebie i wodzie na krótszą i mniej uciążliwą, a nawet na zmianę formy pokuty postnej na odmówienie modlitw (np. psalmów, Ojcze nasz itp.), klękanie, a w przypadku ludzi zamożnych na przekazanie odpowiedniej sumy pieniędzy na jałmużnę dla biednych, dla mnichów lub na potrzeby kościoła. Problemem teologicznym związanym z zamiennikami pokuty jest łatwa formalizacja i minimalizacja otrzymanej pokuty, czyli praktykowanie rytów chrześcijańskich bez autentycznego nawrócenia, do którego wzywał Jezus.

Przeglądaj

Przeglądaj Polonia Sacra, 2020, R. 24, Nr 1 (59) wg Tytuł