Roczniki Teologiczne, 2021, T. 68, nr 9

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/24547

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 12 z 12

Jezus w amerykańskim judaizmie reformowanym XIX wieku
Skierkowski, Marek (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Artykuł dotyczy początków amerykańskiego judaizmu reformowanego w relacji do Jezusa. Otwarte i życzliwe środowisko USA dało Żydom nowy rodzaj historycznego doświadczenia, przede wszystkim wolność ich badań. Wypracowali oni zatem bardziej pozytywne postrzeganie chrześcijaństwa poprzez ukazanie, że Jezus ani nie działał, ani nie nauczał niczego przeciwnego wierze żydowskiej. Jednocześnie jednak takie żydowskie odzyskanie Jezusa okazało się niekompatybilne z chrześcijańskimi twierdzeniami o Nim. W ten sposób chrześcijańska apologia zwana tradycyjnie „Contra/Adversus Judaeos” znalazła nowy konstruktywny początek, który będzie kontynuowany z większą mocą później. Artykuł stanowi (krytyczną) prezentację pism trzech najważniejszych uczonych żydowskich z tego okresu, którymi są: Isaac Mayer Wise, Kaufmann Kohler i Emil Gustav Hirsch.
Myśl teologicznoreligijna Gilberta K. Chestertona
Gruszczyński, Piotr Anicet (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Celem artykułu jest przedstawienie miejsca chrześcijaństwa pośród religii i ich wzajemnych relacji w myśli G.K. Chestertona, poety, pisarza i apologety chrześcijaństwa. Dzieli on zjawiska religijne według ich treści: Bóg, bogowie, demony i filozofie. Chesterton zauważa obecność jedynego Boga, najczęściej ukrytą, w wielu religiach. Omawiając politeizm szczególną uwagę poświęca mitologiom, widząc w nich nie tyle wynaturzenie religii, ile wyraz artyzmu towarzyszącego religii. Prawdziwym wynaturzeniem religii jest kult demonów, przejawiający się w obrzędach w wielu religiach historycznych, takich jak np. składanie ludzkich ofiar. Czwartym zjawiskiem jest filozofia o charakterze religijnym, charakteryzująca wierzenia Dalekiego Wschodu, takie jak buddyzm i konfucjanizm. Szczególne miejsce w myśli Chestertona zajmuje islam, który powinien być określany nie jako religia, lecz jako odłam chrześcijański o charakterze zbliżonym do arianizmu. Chesterton mocno akcentuje fakt, iż to, co dobre w zjawiskach religijnych, zostaje zebrane przez chrześcijaństwo, które, opierając się na monoteizmie, nie gasi ducha mitycznych opowieści, a jednocześnie jest najpełniejszą filozofią religijną. Dlatego nie powinno się stawiać chrześcijaństwa na tym samym poziomie, co religie, ale ponad nimi. Myśl Chestertona można jednak z powodzeniem, mimo iż niejednokrotnie ocenia on zjawiska religijne bardzo surowo, wpisać w teologicznoreligijny paradygmat inkluzywizmu, gdyż to właśnie w chrześcijaństwie religie znajdują swoje wypełnienie.
Rezurekcyjna wiarygodność Kościoła
Mastej, Jacenty (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Artykuł podejmuje kwestię rezurekcyjnej wiarygodności Kościoła. Temat został zrealizowany na trzech etapach. Najpierw wykazano rezurekcyjną tożsamość Kościoła, która wiąże się z jego genezą oraz stanowi o absolutnej wyjątkowości Eklezji na przestrzeni historii. Na drugim etapie zaprezentowano Eklezję, jako ikonę zmartwychwstałego Pana. Kategoria ikony pozwoliła uwyraźnić dwupłaszczyznową strukturę Kościoła (widzialną i niewidzialną, historyczną i misteryjną) oraz ukazać Eklezję jako Ciało zmartwychwstałego Pana. Na koniec – na bazie wcześniejszych rozważań – uwypuklono te elementy, które mogą pomóc w rozpoznaniu rezurekcyjnej wiarygodności Kościoła. Właściwości wiarygodności rezurekcyjnej Kościoła są złożone, posiadają płaszczyznę dostrzegalną i misteryjną zarazem. Dlatego warunkiem koniecznym w rozpoznaniu rezurekcyjnej wiarygodności Eklezji (analogicznie do poznania samego Kościoła) jest równoczesne zaangażowanie rozumu i wiary.
Spór Magisterium Kościoła z modernizmem
Artemiuk, Przemysław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Śródziemie „zapowiadające” Nowe Przymierze. Propozycja sposobu interpretacji legendarium J.R.R. Tolkiena
Golanowska, Magdalena (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Artykuł dotyka zagadnienia możliwości teologicznej interpretacji dzieł kultury na przykładzie dzieł J.R.R. Tolkiena. Wskazuje występujące racje takiej interpretacji oraz towarzyszące jej trudności. Posługuje się, pochodzącą od św. Pawła, kategorią „typu” − zjawiska, osoby lub wydarzenia zapowiadającego rzeczywistość Nowego Przymierza. Najpierw przybliża jej sens i historię wykorzystania w teologii, następnie uzasadnia jej zastosowanie do fragmentów prozy Tolkiena. Zasadniczą część artykułu stanowi odczytanie Wielkiej Wędrówki Elfów, opisanej w rozdziałach III-V Silmarillionu, jako obrazu Kościoła Pielgrzymującego. Kluczowe dla takiej interpretacji pozostają elementy takie, jak motyw wezwania, wspólnej drogi czy wzajemnego wstawiennictwa, a także wspaniałość celu wędrówki. Artykuł ukazuje z jednej strony owocność metody typologicznej, z drugiej − możliwość teologicznego wykorzystania dzieł literatury współczesnej.
(Sustainable) Development Through Deliverance (Ministry) in West Africa?
Grodź, Stanisław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
One might wonder what both matters named in the title have in common because they belong to two rather different world perceptions. In the conclusion of his latest book (2015) Paul Gifford still insisted that development – conceived according to the Western secularised perception – was hardly possible there, where people continue operating within the “enchanted” worldview. It seems, however, that this “impossibility” may actually become possible, although through quite a surprising twist of mind called “decolonisation of development”.
Święty Józef w religijności i tradycji ludowej w Polsce
Kupisiński, Zdzisław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Cześć oddawana świętym jest w swej istocie kultem Jedynego Boga i uwielbieniem go w dziełach, które uczynił w swoich świętych. Jest również formą wyrażenia wdzięczności Bogu za to, że pozwala ludziom na udział w swej świętości i doprowadza swoich wybranych do chwały nieba. Jednym ze świętych cieszących się szczególną czcią w Kościele jest św. Józef – mąż Maryi i opiekun Jezusa. W artykule autor stawia sobie za cel prezentację tej postaci na podstawie przekazów ewangelicznych, dokonuje także charakterystyki rozwoju kultu św. Józefa w Kościele oraz w religijności i tradycji ludowej. Do opracowania tematu skorzystał z literatury teologicznej, etnologicznej oraz własnych etnograficznych badań terenowych prowadzonych w subregionie opoczyńskim i radomskim (centralna Polska). Kult św. Józefa dostrzega się nie tylko w liturgii Kościoła, gdzie jego główne święta obchodzone są 19 marca i 1 maja, ale także w religijności ludowej. Cześć oddawana temu świętemu przejawia się w nabożeństwach ku jego czci, pieśniach, modlitwach, w licznych obrazach z jego wizerunkiem umieszczanych w domach oraz przydrożnych kapliczkach. Św. Józef wielokrotnie obierany jest za patrona kościołów, miejscowości, zawodów, uznawany jest także za opiekuna ojców oraz patrona dobrej śmierci. Jego kult jest żywy również w czasach współczesnych, a przez wstawiennictwo tegoż świętego u Boga wiele osób otrzymuje wypraszane łaski.
Teologia wobec kryzysu Kościoła – wybrane kierunki reinterpretacji
Wąsek, Damian (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Obserwując aktualną sytuację Kościoła w Polsce i wielu innych krajach, można zauważyć, że zmaga się on z poważnym kryzysem. Wśród przyczyn tego kryzysu są nie tylko zewnętrzne prądy kulturowe i społeczne, ale słaba wrażliwość teologii i praktyki duszpasterskiej na znaki czasu oraz opór wobec wprowadzania nowych interpretacji prawd wiary. Celem artykułu jest nakreślenie mapy rozwiązań, zarysowanie pomysłów, które mogłyby być uwzględnione jako kontekst teologiczny działań naprawczych w obliczu kryzysu nie tylko rodzimego Kościoła, ale podejścia do kwestii wiary w wymiarze przekraczającym problemy lokalne. Problem zawiera się w pytaniu: W jakich kierunkach teolog może dziś myśleć o takich zmianach w Kościele, które nie tylko ograniczą straty wśród wiernych, ale otworzą perspektywę nowych możliwości ewangelizacyjnych? Odpowiedzi poszukiwane są na następujących płaszczyznach: hierarchia prawd, antropocentryzm w przepowiadaniu, inwestycja w noetyczną warstwę religijności oraz otwartość teologii na interdyscyplinarność.
The Manggarai Region on the Flores, Island Indonesia. Historical and Cultural Circumstances
Gunawan, Vinsensius Adi (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Manggarai, as a region with its own cultural system, appears, likely thousands other regions in the archipelago, not just as a separate field of scientific research, but as a set of value systems that over time formed (and is still forming) the character of individuals to be able to live in a such diverse country, Indonesia. This “being Manggarai/Manggaraian”, which expresses the whole (person, character, customs, beliefs), can be considered as one of the factors of the development of the region (at the micro scale) and the country (at the macro scale) and as a strategy in the dealing with crises in both levels (micro and macro) as well. This article describes the background and cultural characteristics of a region which, in such a diverse and rapidly developing country, continues to keep the cultural remains of its ancestors in a reasonable way.
Trynitarne podstawy dialogu międzyreligijnego
Fic, Leonard (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Artykuł omawia w zarysie trynitarne podstawy dialogu chrześcijaństwa z innymi religiami. Wynikają one z Bożego objawienia: w akcie stworzenia (podstawa patrylogiczna), Wcielenia Syna Bożego (podstawa chrystologiczna) oraz obecności i działania Ducha Świętego w Kościele i świecie (podstawa pneumatologiczna). Przedstawia ponadto wkład Soboru Watykańskiego II i zaangażowanie św. Jana Pawła II w dzieło dialogu międzyreligijnego.
Turning Indios Into Nationals. The Field of Indigenism in Brazil and Paraguay From the Beginning of the 19th to the End of the 20th Century
Piwowarczyk, Darius J. (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)
Indigenism is a particular Latin American version of cultural field (in Bourdieu’s sense) whose various participants (most notably government agencies, missionaries, anthropologists, media people, members of non-governmental organizations, as well as political and religious leaders of indigenous communities) vie for the prerogative to determine and enforce a historically specific notion of “Indigenousness” as part of the process of defining the national self. This process includes, among other things, efforts to “convert” and incorporate indigenous population into national society in reference to four narratives: universalism, citizenship, ethnicity, and − beginning in the 1970s − the (frequently subversive) voice of indigenous peoples themselves. This article is a comparative analysis of this process in Brazil and Paraguay, in the period extending from the early 19th to the end of the 20th century.
XVI Zjazd Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce pod hasłem „Misteria życia Jezusa. Historia i Teologia”, Gniezno, 9-11 września 2020
Artemiuk, Przemysław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2021)

Przeglądaj

Przeglądaj Roczniki Teologiczne, 2021, T. 68, nr 9 wg Tytuł