Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 2021, T. 41, nr 2

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/22647

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 2021, T. 41, nr 2 wg Tytuł

Wpisz kilka pierwszych liter i kliknij przycisk przeglądania
Teraz wyświetlane 1 - 18 z 18
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Brak żałoby po śmierci żony proroka Ezechiela (Ez 24,15-27) w świetle retoryki hebrajskiej
    Bosowski, Jerzy (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    Kontekstem badań było stwierdzenie, że różni komentatorzy Księgi Ezechiela proponują różne struktury badanego tekstu. Przykładowo: D.I Block w tekście Ez 24,15-27 proponuje strukturę: (w. 15) – formuła wydarzenia słowa; ww. 16-24 oraz 25-27 – główne części; kończy się formułą poznania (ww. 24.27). M. Greenberg dzieli tekst na dwie części: A (ww. 15-24) z podczęściami: A1 (ww. 16-17) – Bóg przemawia do proroka; A2 (ww. 18-24) – prorok przemawia do ludu; część B (ww. 25-27) – zapowiedź końca stanu niemówienia proroka. B. Tidiman widzi strukturę paralelno-koncentryczną: A (w. 16a) – zapowiedź śmierci żony; B (ww. 16b-17) – zakaz żałoby dany Ezechielowi; C (w. 18) – wypełnienie się zapowiedzi śmierci żony; D (w. 19) – pytanie zesłańców; C’ (ww. 20-21) – wypełnienie losu Jerozolimy; B’ (ww. 22-23) – zakaz żałoby po upadku Jerozolimy; A’ (w. 24) – postępowanie proroka przykładem dla ludu. Dlatego celem badań stało się odkrycie struktury, którą zamieścił autor natchniony. Zastosowano metodę retoryki hebrajskiej, którą opracował Roland Meynet. Osiągnięto wynik: A (w. 16ab – „przedmiot pożądania oczu twoich”), B (w. 19b – pytanie), C (w. 21cd – „rozkosz oczu waszych”), B’ (w. 24abc – odpowiedź), A’ (w. 25bc – „rozkosz oczu ich”). Obraz Boga, jaki wyłania się z badanego tekstu, to jest Bóg Wszechmogący. Bóg, który dla swoistej pedagogii jest gotów zniszczyć jedyne sanktuarium Jemu poświęcone. Robi to ze względu na niewierność „domu Izraela”, który uprawiał w tej świątyni bałwochwalstwo.
  • Miniatura
    Pozycja
    Christian Tradition and (Post) Modernity in the Context of Cardinal Stefan Wyszyński’s Personalist Concept of Culture (2)
    Ficek, Ryszard (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    The subject of this article is to present the Christian cultural tradition in the context of (post) modernism from the perspective of the personalistic vision of culture presented by Cardinal Stefan Wyszyński. The author’s interpretation of source materials aims to show Christian culture as a “sphere of earthly reality” shaping the human person in its integral dimension, i.e., both in the individual and social dimensions and the temporal and supernatural. In the personalistic-praxeological sense, Christian culture is rooted in the biblical-traditional values, which – perceived as a gift and obligation – are developed primarily in the sphere of the daily Christian life, especially in the dimension of family and nation. The author of the article asks whether the aretology of Cardinal Wyszyński’s personalistic concept can be applied to the specific realities of the up-to-date fact of cultural life? The answer to such questions is essential, especially in the context of the currently proclaimed “ideological pluralism” characteristic of the contemporary post-modern culture that emphasizes the moral ambivalence of “liquid” postmodernity.
  • Miniatura
    Pozycja
    Działalność Biskupich Komitetów Pomocy w województwie katowickim w stanie wojennym (1981–1983)
    Wilczok, Katarzyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, w województwie katowickim internowano 1911 osób. Ordynariusze poszczególnych diecezji zaczęli powoływać tzw. Biskupie Komitety Pomocy. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jak wyglądała kościelna pomoc udzielana represjonowanym mieszkańcom województwa katowickiego oraz czy wszyscy potrzebujący zostali nią objęci. Przysyłane dla Katowic zagraniczne dary były dzielone pomiędzy Biskupie Komitety w Katowicach i Częstochowie, a następnie trafiały do Chorzowa, Tarnowskich Gór, Rybnika i Bielska-Białej oraz do punktów pomocy w Jastrzębiu-Zdroju, Sosnowcu i Zabrzu. Od 23 lutego 1982 r. do 21 grudnia 1983 r. Biskupi Komitet Pomocy w Katowicach wydał punktom pomocy 44 transporty darów. Pomoc obejmowała również wsparcie prawne i medyczne. Najprawdopodobniej kilkadziesiąt osób represjonowanych nie otrzymało żadnego świadczenia.
  • Miniatura
    Pozycja
    Ethische Aspekte der Auswirkungen der Corona-Pandemie auf Beschäftigung und Soziales
    Lintner, Martin M. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    Pandemia Covid-19 jak w szkle powiększającym na wiele sposobów ukazała problemy społeczne i jednocześnie je wyostrzyła. Powoduje ona i przyspiesza procesy transformacyjne, które szczególnie dotykają świata pracy i relacji w pracy. Niniejszy artykuł przedstawia te aspekty w odniesieniu do „społecznej linii podziału płci” i wskazuje, że w niepewnych uwarunkowaniach pracy szczególnie kobiety są dotknięte społecznymi skutkami pandemii. Również aspekt brakującego w dalszym ciągu uznania pracy w zawodach pielęgnacyjnych pogłębia i stawia pytanie o to, co należy rozumieć pod pojęciem zawodów „systemowo istotnych”. W końcu autor nawiązuje m.in. do przywołanych przez papieża Franciszka dyskusji na temat dochodu podstawowego jako możliwego środka złagodzenia negatywnych skutków pandemii i finansowego dowartościowania tych zadań „systemowo ważnych”, które dotychczas nie są wynagradzane. We wnioskach zostały przedstawione – w nawiązaniu do papieża Franciszka – refleksje na temat tego, jak mogą zostać wzmocnione więzi społeczne i jakie zmiany w związku z tym są niezbędne.
  • Miniatura
    Pozycja
    Grzech, którego nie było?
    Paszewski, Andrzej (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
  • Miniatura
    Pozycja
    Historyczne interpretacje dokonań św. Joanny d’Arc
    Kuźba, Mariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    Joanna d’Arc wpłynęła na przebieg wojny stuletniej. Stanęła na czele armii delfina Karola, zmierzającej do wyzwolenia Orleanu. Kolejne pokolenia autorów podejmowały próbę odpowiedzi na pytanie: Jaka była rzeczywista rola Joanny w tych wydarzeniach? Począwszy od kronikarzy Percevala de Cagny i Jeana Chartiera, poprzez zapiski Eneasza Piccolominiego oraz historyków burgundzkich, rozwijała się refleksja, naznaczona mocnym narodowym odniesieniem. U progu nowożytności była w związku z tym anonimowa. Autorzy epoki oświecenia oraz romantyzmu spoglądali na dokonania Joanny z perspektywy nowej sytuacji społecznej, oraz umożliwionej im kwerendy materiałów archiwalnych. W taki sposób Joanna stawała się przedmiotem refleksji jako wzorzec postępowania jednostki.
  • Miniatura
    Pozycja
    Ingeborg Gabriel. 2020. Ethik des Politschen: Grundlagen – Prinzipien – Konkretionen. Würzburg: Echter. 288 p. ISBN 978-3-429-05377-2.
    Szaniszló, Inocent-Mária V. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
  • Miniatura
    Pozycja
    Inspiracje ku radości na kanwie adhortacji Gaudete in Domino papieża Pawła VI
    Nagel, Zygmunt (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    Radości możemy doświadczać na wielu płaszczyznach naszego życia. Łatwo radować się w sytuacjach, które bezpośrednio inspirują nas ku radości. Jednak zdecydowanie trudniej odkrywać radość w obliczu smutnych doświadczeń naszego życia, łącznie z cierpieniem i śmiercią. Niniejszy artykuł, inspirowany adhortacją Gaudete in Domino papieża Pawła VI, stanowi próbę ponownego spojrzenia na zagadnienie radości nie tylko na kanwie wspomnianej adhortacji, ale również innych dokumentów i wybranej literatury traktującej o radości. Niniejszy artykuł ukazuje najważniejsze inspiracje ku radości, które prezentuje papież Paweł VI, a które zostały poddane analizie i refleksji w kontekście współczesnych czasów, w których człowiek tak łatwo traci radość i sens życia.
  • Miniatura
    Pozycja
    Koncepcja ochrony Dzieła Stworzenia i jej konteksty teologiczno-pedagogiczne w świetle czasopiśmiennictwa mariawickiego początku XX stulecia
    Mames, Tomasz Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    Natura, uprawa roślin, hodowla zwierząt, ale także troska o higienę i dobrostan fizyczny oraz materialny człowieka, obok pracy duszpasterskiej, były ośrodkiem zainteresowania mariawitów od początku ich niezależności wyznaniowej. Na łamach periodyków wydawanych w mariawickiej drukarni w Łodzi w latach 1907–1914 (m.in. „Maryawita. Czciciel Przenajświętszego Sakramentu”, „Wiadomości Maryawickie”, kalendarz książkowy) znajdujemy konkretne porady, dotyczące pracy w gospodarstwie rolnym, ochrony mienia i zdrowia nie tylko ludzi, ale także zwierząt oraz roślin. Mariawici nie poprzestawali tylko na wymiarze prakseologicznym edukacji agrarnej, wskazując na filozoficzne i teologiczne podstawy ochrony stworzenia. W tym sensie łączyli praktykę z teorią ugruntowaną na przesłankach teologicznych, tworząc własną wizję tego, co współcześnie określamy mianem ekoteologii i ekopedagogiki. Refleksja i praktyka proekologiczna stanowiły integralny element ideologii oświatowej Kościoła mariawickiego, wyrosłej z idei pozytywistycznych. Wpisuje się ona w narrację, ukazującą prymat przykazania miłości Boga i bliźniego. Jej aktualność dostrzec możemy poprzez bliski związek z myśleniem krytycznym i odwołującą się do niego ekopedagogiką, jak również szeroko rozumianym zwrotem ekologicznym w teologii oraz życiu społecznym i gospodarczym.
  • Miniatura
    Pozycja
    Kościół jako społeczność teokratyczna. Aktualność postulatów odnowy życia eklezjalnego w świetle „O pięciu ranach Kościoła świętego” Antonia Rosminiego (1)
    Orzeł, Tomasz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    W niezwykle szerokim spektrum naukowych zainteresowań bł. Antonia Rosminiego – włoskiego kapłana, filozofa, teologa, polityka i intelektualisty – poczesne miejsce zajmuje jego refleksja eklezjologiczna. Pomimo krytyki, niezrozumienia i wręcz prześladowania ze strony niektórych ludzi Kościoła, pozostał wiernym jego synem, co potwierdził swoim heroicznym posłuszeństwem wobec papieża i jego decyzji. Nad Oblubienicą Chrystusa podejmował zarówno refleksję socjologiczną, wypracowując pojęcie „wspólnoty teokratycznej”, jak i teologiczną, tworząc oryginalną koncepcję eklezjologiczną. W jednym ze swoich najważniejszych dzieł: O pięciu ranach Kościoła świętego, wskazał na najważniejsze choroby i słabości toczące Mistyczne Ciało Chrystusa. Zdaniem filozofa ze Stresy należą do nich: oddzielenie ludu od duchownych w sprawowaniu kultu, niedostateczne wykształcenie księży i zakonników, brak jedności pomiędzy biskupami, nadmierny wpływ władz świeckich na nominacje biskupie oraz zbytnie przywiązanie duchownych do dóbr materialnych. W swojej książce wskazał również adekwatne sposoby leczenia poszczególnych ran Kościoła. Echa jego koncepcji odnowy eklezjologicznej można odnaleźć zarówno w dokumentach Soboru Watykańskiego II, jak i w teologii posoborowej. W części pierwszej artykułu autor podaje genezę postulatu reformy Kościoła, jaka powinna mieć miejsce „wewnątrz Kościoła”.
  • Miniatura
    Pozycja
    Okołoplebiscytowa „Kolęda śląska” Henryka Zbierzchowskiego jako przykład propagandowego wykorzystania semantyki kolęd do walki propolskiej w okresie konstytuowania się granic II Rzeczypospolitej
    Albiniak, Andrzej; Albiniak, Elżbieta Monika (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    W związku z działaniami Wielkiej Wojny i odzyskaniem przez Polskę niepodległości, powstała seria kolęd aktualizowanych. Rozwój tej formy wyrazu artystycznego wykorzystano również w związku z przygotowaniami do plebiscytu górnośląskiego. Przykładem jest Kolęda śląska Henryka Zbierzchowskiego, opublikowana na łamach lwowskiego czasopisma „Szczutek” w styczniu 1921 r. Poprzez wprowadzenie Wojciecha Korfantego do tekstu kolędy jej autor przypisał mu w ten sposób wręcz sakralną rolę w porządkowaniu Śląska. Nie był to jedyny tekst kolędy aktualizowanej przez tego autora. Około 1919 r. wydał on cały zbiorek tego typu utworów, nazywając je mianem „wariantów poetyckich” kolęd.
  • Miniatura
    Pozycja
    Parafia w Brzeżanach we wrześniu 1939 r.
    Świerniak, Łukasz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    Przedmiotem artykułu jest opis funkcjonowania parafii pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Brzeżanach w pierwszych dniach wybuchu II wojny światowej, z dodaniem innych wątków sytuacyjnych. Opracowanie oparte zostało na dwóch tekstach źródłowych: Księgi ogłoszeń oraz Księgi tematów kazań i wyjazdów do kaplic, sporządzonych przez ówczesny Urząd Parafialny w Brzeżanach. Zawarte w nich informacje ukazują sposób organizowania się mieszkańców miasta, współpracę duchowieństwa katolickiego z władzą administracyjną i wojskową oraz życie tutejszej wspólnoty katolickiej.
  • Miniatura
    Pozycja
    Pilgrimages from the District of Wieluń to the Jasna Góra Monastery (1921–1939)
    Widera, Michał (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    Deep religiousness, beside a typically agricultural character of employment, was one of the most distinguishing features of the inhabitants of the district of Wieluń. It was manifested by i.e., a huge engagement in new forms of Christian ministry, which were initiated in circumstances of unrestricted activity of the Catholic Church after 1918. Irrespectively of it, the inhabitants of the Wieluń district were characterised by deep Marian piety, which was expressed in many ways. Beside their participation in services devoted to Our Lady, engagement in the Confraternity of the Rosary, distribution of magazines devoted to this issue as well as special respect paid to images of Our Lady, they took part in numerous pilgrimages. The Jasna Góra Monastery was the main goal of pilgrims. The faithful of this area accounted for the biggest group among all the groups from the whole Diocese of Częstochowa taking part in pilgrimages to the city of Częstochowa.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Sprawozdanie z działalności Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego w roku akademickim 2020/2021
    Podzielny, Janusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
  • Miniatura
    Pozycja
    Światło w symbolice chrzcielnej na podstawie katechez Jana Chryzostoma
    Grzywa, Anna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2021)
    Artykuł przedstawia wykorzystanie symboliki światła w katechezach Jana Chryzostoma skierowanych do katechumenów i neofitów. Ukazuje, w jaki sposób katecheta z Antiochii opisuje celebrację chrzcielną, a także tych, którzy do niej przystępują. Podkreśla również zadania, jakie Chryzostom stawia przed nowo ochrzczonymi członkami wspólnoty Kościoła, używając przy tym w ich kontekście symbolu światła i zestawiając go z porównaniem światło – ciemność.